پر کردن دندان روشی برای بازسازی تاج دندانی است که دچار مشکل پوسیدگی دندان شده است . بعد از خالی کردن بخش پوسیده بطور کامل این دندانپزشک است که تصمیم میگیرد که دندان شما را با چه موادی پرکند . این سوال در ذهن بسیاری وجود دارد که پر کردن دندان با مواد سفید بهتر است یا سیاه ؟
منظور از مواد سفید در نود و پنج در صد موارد کامپوزیت دندان است . مواد پرکننده سفید دیگری هم چون گلاس آینومر و کامپوگلاس و … وجود دارند که هریک موارد کاربرد خاص خود را دارند.
نام اصلی مواد پر کننده دندان سیاه آمالگام است . در واقع این مواد چون ملغمه ای از نقره و جیوه است در ابتدا نقره ای رنگ است ولی به مرور زمان در بزاق نقره آن اکسیده و سیاه رنگ میشود .
در موارد مختلف مشکلات دندانی و در هر جای دهان ماده سیاه یا سفید هر یک کاربرد خود را دارند:
پر کردن دندان جلو
در پر کردن دندان جلو حتما از ماده سفید باید استفاده شود . غیر ممکن است که با آمدن این مقدار زیاد تنوع و کیفیت خوب کامپوزیت دندان هیچ فردی راضی شود که دندانهای جلویی خود را با آمالگام پر کند .
معمولا در پر کردن دندانهای جلو از کامپوزیت های نانوهیبرید و میکروفیل استفاده میشود . این کامپوزیت ها قابلیت پولیش شدن و زیبایی زیادی دارند . معمولا از همین مواد پر کننده سفید دندان جهت کار زیبایی و سفید کردن دندان با روش کامپوزیت ونیر استفاده می کنند .
در ترمیم دندان شکسته جلو هم بهترین مواد سفید پر کننده دندان کامپوزیت ها هستند . در مورد دندان شکسته باید دقت شود که از کامپوزیت های با در صد فیلر بالا و مقاومت بالا استفاده شود تا دوباره دچار شکستگی دندان نگردید .
در موارد شکستگی های وسیع تاج معمولا بهتر است از روکش سرامیکی دندان و یا روکش زیرکونیا بهره بگیریم .
پرکردن دندان آسیاب
شاید بسیار از شما این جمله را از دندانپزشک خود شنیده باشید که در دندان آسیاب پر کردن با مواد سیاه بهتر از سفید است زیراکه مقاومت بیشتری دارد . این سخن تا ده سال پیش کاملا درست بود اما امروزه با آمدن نسل های جدید مواد پرکننده سفید دندان و کامپوزیت های با مقاومت بالا دیگر پر کردن دندانهای آسیاب با آمالگام لازم نیست . اگر هنوز دندانپزشکی این سخن را بر زبان آورد دو حالت دارد : یا مواد کامپوزیت با کیفیت بالا ندارد و یا اینکه توان و دانش پر کردن دندانهای آسیاب را با کامپوزیت ندارد .
در کلینیک دندانپزشکی مراجعین بسیاری جهت تعویض پرکردگی های سیاه قدیمی با مواد سفید مراجعه می نمایند . این کار چند حسن دارد :
- دندانهای فرد زیبا میشوند .
- چون آمالگام بر خلاف کامپوزیت با دندان باند شیمیایی نمیشود همیشه از درز بین آمالگام و دندان نشت پوسیدگی وجود دارد .با تعویض آمالگام با کامپوزیت پوسیدگی دندان های زیر آمالگام نیز برطرف میگردند .
- تشخیص پوسیدگی جدید در دندانهایی که با مواد سفید پرشده اند بسیار راحتتر است . در نتیجه در همان وهله اول جلوی پیشرفت آن گرفته میشود.
پرکردن دندان عقل
پر کردن دندان عقل به جهت قرارگیری در انتهایی ترین قسمت دهان و دسترسی مشکل کمی با دندانهای آسیاب فرق میکند . در این ناحیه مقدار حجم بزاق دهان بسیار زیاد بوده به گونه ای که در صورت نداشتن وسایل کنترل بزاق مناسب امکان کار با کامپوزیت در این ناحیه وجود ندارد .
در این حالت شاید پر کردن دندان عقل با مواد سیاه و آمالگام گزینه بهتری باشد . کار کردن با آمالگام ساده تر بوده و به اندازه کامپوزیت به حضور بزاق حساس نیست .
پر کردن زیر روکش دندان
بسته به این که از چه نوعی از انواع روکش دندان استفاده نمایید پر کردگی زیر آن نیز متفاوت است .
در زیر روکش PFM یا روکش های معمولی با بیس فلز فرقی نمیکند که از چه ماده ای استفاده نمایید . نور از زیر این نوع روکش دندان رد نمیشود . بنابراین رنگ پرکردگی تاج زیر روکش فرقی ندارد . ( مثل روکش ایمپلنت دندان که چون اباتمنت یا بخش تاجی از جنس فلز است ) در نتیجه در تراش روکش دندان که با آمالگام پر شده است فقط دقت میکنیم که پوسیدگی باقی نمانده باشد و نیازی به تعویض آن با کامپوزیت به جهت زیبایی نیست. باقی ماندن پوسیدگی زیر روکش علاوه بر کاهش عمر روکش میگردد بلکه باعث بوی بد دهان نیز میشود .
زیر روکش های زیبایی با بیس غیر فلزی مثل روکش زیرکونیا و روکش سرامیکی حتما لازم است که تاج دندان با مواد پرکننده سفید پر شده باشد . در غیر اینصورت سایه سیاه مواد آمالگام از زیر روکش نمایان بوده و رنگ نهایی روکش را تغییر میدهد . در نتیجه رضایت بیمار حاصل نمیگردد .
در مورد پر کردن تاج دندان عصب کشی شده چون باید تاج را با فایبر پست تقویت نمود در نتیجه کامپوزیت گزینه مناسبی است . در مواردی که دندانپزشک هنوز از پین فلزی برای اینکار استفاده میکند آمالگام را برای پرکردن تاج انتخاب می نماید . در نهایت بسته به اینکه روکش دندان عصب کشی شده چه نوعی باشد و در کجای دهان باشد هر دو گزینه کاربرد دارد .
پر کردن ریشه دندان
شاید دیده باشید که دندانها در ناحیه طوق دچار پوسیدگی ریشه دندان شده باشد . پر کردن ریشه دندان به چند دلیل لازم و ایجاد میگردد :
- تحلیل لثه
- سیگار کشیدن و سایر مواد اعتیاد آور
- مسواک نزدن
- مسواک زدن غلط و شدید
- خوردن مواد اسیدی و ترشیجات
- دندان قروچه
برای پر کردن اینگونه موارد هر چه به سمت عقب دهان میرویم بیشتر تمایل به کاربرد آمالگام است . در نواحی عقب دهان زیبایی کمتر مطرح بوده و کنترل بزاق نیز مشکل است .
در نواحی دندانهای جلو و آسیاب کوچک حتما از مواد پر کننده سفید که میتوان کامپوزیت یا گلاس آینومر باشد استفاده میگردد . کامپوزیت دندان به جهت قابلیت پولیش شدن خوب در نزدیک لثه باعث ایجاد بیماری لثه نمیگردد .
