انسان سی و دو دندان دارد که بعد از افتادن دندان های شیری به تدریج از سن شش سالگی تا سن بیست و پنج سالگی در دهان روییده می شوند . دندان های جلو یا دندان های قدامی شامل چهار دندان هستند . دو دندان نیش و چهار دندان آسیای کوچک و شش دندان آسیاب بزرگ داریم .
دندان های جلو مسئول بریدن غذا و حفظ ظاهر و طرح لبخند و تکلم ما هستند .
دندان نیش علاوه بر وظایف دندان های قدامی وظیفه هدایت حرکات فک و حفظ قوس فک می باشد .
دندان های آسیاب بزرگ و کوچک وظیفه اصلی شان جویدن غذا و حفظ ارتفاع عمودی صورت است . هرچند که دندان های آسیای کوچک نیز امروزه در اصلاح طرح لبخند مهم شده و تحت درمان زیبایی لمینت دندان یا کامپوزیت ونیر با کامپوزیت دندان قرار می گیرند .
این وظایف در حدی مهم هستند که در صورت نیاز به کشیدن دندان باید سریعا به روش ایمپلنت فوری توسط ایمپلنت دندان جایگزین گردند .
ساختار دندان
دندان انسان از چهار بخش تشکیل شده است :
مینا دندان
این بخش دندان خارجی ترین سطح آن در ناحیه تاج است . مینا بصورت کریستال های مجاور هم قرار گرفته سخت ترین ساختار بدن را تشکیل می دهد . رنگ دندان تا حدود زیادی به رنگ مینای آن بستگی دارد . در سفید کردن دندان به طریقه بلیچینگ دندان این قسمت است که تحت اثر قرار می گیرد .
حفظ مینا در برابر شکستگی دندان و پوسیدگی دندان بسیار مهم است . در صورت از بین رفتن یا ساییده شدن دندان در اثر دندان قروچه و امثال آن به بخش زیرین مینا می رسیم که استحکام به مراتب کمتری نسبت به آن دارد و عاج نامیده می شود .
عاج دندان
بیشترین حجم دندان را عاج تشکیل داده است . داخل ساختار عاج لوله های میکروسکوپی از سطح به عصب کشیده شده است . همین لوله ها هستند که در صورت تحلیل لثه و یا سایش مینا اگر که در معرض محیط دهان قرار گیرند باعث حساسیت دندان می گردند . با لیزر می توان این نوع حساسیت را درمان نمود .
در صورتی که پوسیدگی به عاج برسد سرعت پیشرفت آن چند برابر سرعتش در مینا می شود . بنابراین دندان پوسیده را باید در مراحل اولیه اقدام به پر کردن دندان کرد . در صورت عدم رسیدگی به پوسیدگی در آن صورت باکتری ها به فضای اتاق عصب دندان وارد می شوند . در این مرحله است که دندان درد ایجاد می گردد .
عصب دندان
این قسمت فقط شامل عصب نیست و یک بافت زنده کامل حاوی عروق و الیاف کلاژن و سلولهای فیبروبلاست و … است . در صورت رسیدن پوسیدگی به این قسمت دندان درد شدید آغاز می گردد . درمان این درد عصب کشی دندان است . در این روش درمانی کلیه بافت زنده داخل اتاق پالپ با کمک ابزارهای خاص خالی و تمیز شده و با مواد پر کننده ریشه پر می گردد .
عصب دندان علاوه بر حس به سایر بخش های دندان غذا و آب می رساند . این بخش دائما در حال تبادل کلسیم با عاج می باشد . پس از عصب کشی چون رطوبت عاج دیگر بدین وسیله تامین نمی شود دندان ترد و شکننده می گردد . در نتیجه برای ترمیم دندان شکسته یا پیشگیری از شکستگی دندان لازم است که روکش دندان عصب کشی شده صورت بگیرد . روکش دندان از ساختار آن محافظت می نماید .
سمنتوم دندان
این لایه نازک روی عاج ریشه را می پوشاند . وظیفه آن اتصال دندان با کمک فیبر هایی که از سمنتوم خارج می شوند به استخوان می باشد . با از بین رفتن این لایه در اثر عفونت لثه یا بیماری لثه اتصال دندان به استخوان از بین رفته و دندان لق شده و می افتد .
درمان های پیوند استخوان و پیوند لثه در صورتی موفق هستند که سمنتوم از روی ریشه حذف نشده باشد .در اثر مسواک زدن غلط و تحلیل لثه این لایه سمنتوم به راحتی ساییده و حذف می شود .
ده حقیقت راجع به دندان
این 10 حقیقت عبارتند از :
مینای دندان سختترین بخش بدن است
مینا آخرین بخشی از بدن انسان است که در خاک تجزیه می گردد . استحکام دندان در اثر ترک خوردن یا پوسیدگی مینا و تخریب آن از بین می رود . به کمک فلوراید می توان استحکام مینا را تا ده هزار مرتبه بیشتر نمود . این نکته در دندانپزشکی اطفال یا دندانپزشکی کودکان پر اهمیت است .
یک چهارم افراد بالغ دنیا کلیه دندانهای خود را از دست داده اند
این حقیقت نیاز به دندان مصنوعی و بخصوص ایمپلنت دندان برای داشتن دندانهای ثابت را بیشتر نشان می دهد . دندانسازی یکی از مشاغل پر کار در دنیا است . متاسفانه هنوز هم بسیاری این اعتقاد را دارند که دندان خراب را درمان نکرده و اقدام به کشیدن دندان می کنند .
به مرور با افزایش اطلاع رسانی ها و مراجعات به کلینیک دندانپزشکی افراد به ایمپلنت دندان و جایگزینی سریه با آن آگاه شده اند و در آینده افراد بی دندان کمتر دیده خواهد شد .
شکل گیری دندانها قبل از تولد انسان آغاز می گردد
از ماههای سوم جنینی جوانه های دندانی ایجاد می گردند . به تدریج رسوب مواد معدنی آغاز شده و قبل از تولد در زیر لثه دندان های شیری تا حدود هفتاد در صد کامل شده اند . زمان رویش دندان شیری در دهان شش ماهگی تا یک سالگی نوزاد است .
علت نامگذاری دندان عقل
چون دندان آسیاب سوم در انسانها بعد از هجده سالگی و زمانی که فرد عاقل و بالغ می شود در دهان روییده می شود این دندان را دندان عقل می نامند . این دندانها به تدریج در نسل های بعدی انسان حذف خواهند شد و فک انسان کوچکتر می شود . کج در آمدن این دندان بر خلاف تصور باعث بهم ریختن دندانها و نیاز به ارتودنسی نمی شود .
ما پانصد هزار لیتر بزاق در طول عمرمان تولید می کنیم
در کل عمر انسان 500 هزار لیتر بزاق تولید می شود . یکی از مهمترین وظایف بزاق پاک کردن دندان ها از مواد غذایی و جلوگیری از پوسیدگی دندانها می باشد . بزاق با دندان تبادلات یونی دارد و مینای دندان تحت تاثیر ترکیبات بزاق تغییر پیدا می کند .
پوسیدگی دندان بعد از سرماخوردگی شایعترین بیماری انسان است
پوسیدگی در اثر اسید تولید شده بوسیله باکتری استرپتوکوک میوتانس بوجود می آید . بنابراین آنرا می توان یک بیماری نامید . تنها راه درمان پوسیدگی پر کردن دندان است . به کمک مسواک زدن صحیح و استفاده از نخ دندان می توان میزان پوسیدگی دندان را کاهش داد.
مردم اغلب مسواک آبی رنگ را ترجیح می دهند
بیشترین رنگی را که افراد برای خرید مسواک ترجیح می دهند رنگ آبی است . شاید چون احساس تمیزی و بهداشت بیشتری با رنگ آبی در فرد بر انگیخته می شود .
بهترین راه رفع دندان درد مراجعه به دندانپزشک است
توصیه های بسیاری در مورد روش های مختلف کاهش دندان درد شده است . هیچکدام از این راهها به قطعیت و مطمئن بودن مراجعه به دندانپزشک و درمان پرکردن و عصب کشی دندان نمی باشد .
ما سالی 18 متر نخ دندان می خریم
ما باید سالی 122 متر نخ دندان بخریم . در صورتی که این میزان بطور متوسط در دنیا 18 متر است . استفاده نکردن از نخ دندان باعث پوسیدگی می شود .
حداقل دو بار در سال به دندانپزشکی مراجعه نمایید
معاینه توسط دندانپزشک حداقل دو بار در سال الزامی است . در این معاینات بطور روتین جرم گیری دندان نیز صورت می گیرد . در کلینیک تخصصی دندانپزشکی Dencare تشخیص پوسیدگی بین دندانی با کمک دوربین خاص و بدون نیاز به رادیوگرافی امکانپذیر است .
