دندانپزشکی در بارداری و نکات مهم پیشگیری

دندانپزشکی در بارداری چگونه است؟ در دوران بارداری ، در داخل بدن شما تغییرات زیادی اتفاق می‌افتد. احتمال دارد دچار تهوع صبحگاهی ، افزایش وزن و خستگی زیاد شوید. یکی دیگر از تغییرات مهمی که دوران بارداری در درون بدن شما اتفاق می‌افتد ، افزایش احتمال مبتلا شدن به عفونت لثه‌ ها (شکلی از التهاب لثه) می‌باشد. همچنین احتمال پوسیدگی دندان  و احتیاج به عصب کشی دندان (درمان ریشه دندان) نیز افزایش می‌یابد که در پی آن ممکن است شما در دوران بارداری دچار دندان درد گردید. درحالی ‌که شما باید در زمان بارداری موارد زیادی را مورد توجه قرار دهید ، مراقبت از دندان‌ ها و لثه و دندانپزشکی در بارداری  نیز باید در اولویت فهرست شما قرار داشته باشد.

دندان‌پزشکان ما در کلینیک تخصصی دندانپزشکی Dencare  توجه دارند که مشکلات دندانی و بخصوص مشکلات مرتبط با لثه ‌ها  در دوران بارداری بیشتر مادران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در واقع ، عفونت‌ های باکتریایی لثه که معمولاً باعث بروز علامت هایی همچون درد و تحریک لثه که میتواند منجر به جراحی لثه شود ، می‌ گردند ، می‌تواند به جریان خون شما منتقل شوند.

بعضی از این باکتری ‌ها می‌توانند از جفت عبور کرده و منجر به عفونت رحم و محتویات با ارزش درون آن شوند. بیماری‌ لثه و درد دندان در دوران بارداری با افزایش خطر زایمان زودرس و سقط‌ جنین همراه می‌باشد. بنابراین پیشگیری از وقوع درد دندان در دوران بارداری می‌تواند بهترین گزینه باشد. درنتیجه به ‌منظور جلوگیری از بروز هرگونه مسئله ای در خصوص لثه و دندان ، شما باید به ‌طور منظم دندان‌های خود را معاینه کرده و بهداشت دهان و دندان خود را کاملاً رعایت نمایید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت دندانپزشکی در بارداری مرکز تخصصی ما ، شما می‌توانید از طریق شماره تلفن 02122027384 و 02122023658 تماس بگیرید.

چه عامل هایی در دوران بارداری باعث دندان‌ درد می‌ گردند ؟

 پوسیدگی دندان‌ ها در دوران بارداری و تورم و التهاب لثه ، شاخص ترین هستند.

برخی از علل دندان درد در بارداری می ‌تواند شامل موارد زیر گردد:

تغییر در رژیم غذایی

در دوران بارداری رژیم غذایی شما تغییر می‌کند. احتیاج شما به نوشیدن شیر بیشتر می‌شود و اغلب مصرف روزانه مواد غذایی حاوی قند در شما افزایش می‌یابد. این مسئله منجر به پوسیدگی دندان‌ ها شده و نیاز شما را به مراقبت از دندان‌ ها برای مدیریت پوسیدگی افزایش می‌دهد.

التهاب یا عفونت لثه در دوران بارداری

در دوران بارداری تغییراتی در حوزه هورمونی بدن رخ می‌دهد که می‌تواند به تورم و التهاب لثه منجر گردد.این التهاب لثه مربوط به دوره بارداری می‌تواند احتمال عفونت لثه ، بیماری‌ های دندان و حتی آبسه دردناک لثه  و بوی بد دهان را افزایش دهد. بیش از نیمی از خانم ها در دوران بارداری درجاتی از التهاب لثه را تجربه خواهند نمود. این پدیده امری شایع و متداول است.

تهوع صبحگاهی

هنگامی‌که شما در دوران بارداری دچار تهوع می‌شوید ، اسید معده قادر است وارد دهان شده و دندان‌ ها را در معرض خود قرار دهد.این امر در دوران بارداری می‌تواند منتهی به پوسیدگی دندان و دندان‌ درد شود.

کمبود کلسیم

زنانی که در دوران بارداری خود به سر می‌برند ، برای کمک به رشد استخوان‌ های جنین در طول بارداری به کلسیم بیشتری نیاز دارند. حتی با مصرف مکمل‌ ها نیز، اغلب زنان باردار از کمبود کلسیم رنج می‌برند. این امر می‌تواند باعث تخریب مینای دندان شود که در ادامه آن پوسیدگی دندان و دندان ‌درد و یا حتی نیاز به کشیدن دندان و نیاز به ایمپلنت رخ خواهد داد.

مشکلات مربوط به بهداشت دهان و دندان

زنان باردار در دوران بارداری ممکن است به عوامل زیادی دچار حساسیت گردند ، ازجمله ممکن است انها به مزه و بوی خمیردندان حساس شوند. درنتیجه ، آن‌ها دندان‌های خود را کمتر مسواک می‌زنند ، این امر می‌تواند خطر ابتلا به پوسیدگی دندان ، مشکلات لثه و دندان ‌درد و کشیدن دندان را افزایش دهد.

آیا در دوران بارداری ، دندان ‌درد باید تحت درمان قرار گرفته شود ؟

 بسیاری از زنان باردار در مورد درمان مشکلات دندان‌ های خود و درمان دندانپزشکی در دوران بارداری نگران هستند.  با این‌ حال ، پزشکان و دندان‌پزشکان با رعایت برخی از اقدامات احتیاطی در خصوص استفاده از اشعه ایکس و مصرف داروهای مسکن برای درمان دندان درد ، درمان مشکلات دندانی را در دوران بارداری توصیه می ‌نمایند. انجام ارتودنسی مشکلات مربوط به نظم ، ترتیب و قرارگیری دندان ‌ها در فک برطرف شده و فرد می‌تواند با کیفیت بهتری غذا بخورد و از زیبایی بیشتری هنگام صحبت کردن و لبخند زدن برخوردار باشد. باید توجه نمود که انجام ارتودنسی ثابت در زمان بارداری تحت نظر پزشک بلامانع است . مراحل ارتودنسی دندان به شدت و نوع درمان توصیه‌ شده بستگی دارد.البته در صودتیکه از روش درمانی ارتودنسی نامرئی جهت این کار استفاده شود کمترین مشکلی هم برای دندان ها بوجود نمی آید.

 بزرگ‌ترین تهدیدی که باید در زمان اقدام به ارتودنسی دندان ‌ها در حین دوره بارداری به آن توجه جدی نمود ، عکس‌ های اشعه ایکس است که لازم است قبل از شروع درمان ارتودنسی و بارداری از هر فردی گرفته شود. در واقع این عکس ‌های اشعه ایکس که از دهان شما گرفته می‌شود ، برای متخصص ارتودنسی از اهمیت زیادی برخوردار است ، زیرا با توجه به همین عکس ‌ها می‌تواند مشکلاتی که در حالت عادی به چشم دیده نمی‌شود ، مانند دندان‌ های نهفته در لثه که باید قبل از ارتودنسی دندان ‌ها حتماً بیرون کشیده شوند را تشخیص بدهد. در صورتی که شما قبل از باردار شدن ، عکس‌ های اشعه ایکس از دهان و دندان خود گرفته‌اید ، می‌توانید بدون نیاز به عکس‌ های جدید ، کار ارتودنسی دندان‌ ها را شروع کنید.

اشعه ایکس در دوران بارداری

 بسیاری از زنان در مدت بارداری در مورد گرفتن هر نوع رادیوگرافی با کمک اشعه ایکس ، حتی تصویربرداری دندانی برای ترمیم دندان ، نگران هستند. اگر در طول بارداری دچار دندان ‌درد شوید ، دندان‌پزشکان ما سعی خواهند کرد، در صورت امکان بدون انجام رادیوگرافی دندان ، مشکل شما را برطرف سازند.

اگر برای درمان مشکلات دندانی شما ، گرفتن رادیوگرافی دندانی ضروری باشد ، متخصصین دندانپزشکی در بارداری  یک حفاظ ساخته‌ شده از سرب را به شما می‌پوشانند. همچنین محافظی هم برای پشتیبانی از غده تیروئید به شما داده خواهد شد ، درنتیجه اشعه ایکس نمی‌تواند به این مناطق نفوذ نماید. بنابراین با خیال راحت شما می‌توانید رادیوگرافی دندان را به کمک اشعه ایکس  انجام داده و اطلاعات لازم را در اختیار دندانپزشک قرار دهید.

مصرف داروها در دوران بارداری

 داروهای زیادی برای درمان درد دندان ‌در دسترس می‌باشند ، مصرف برخی از انها در دوران بارداری توصیه نمی ‌شود. برای مثال ، پژوهش ‌ها نشان داده است که مصرف داروی پرکوست (Percocet) یا اکسی کدون در دوران بارداری می‌تواند به ایجاد نقص در جنین منجر شود.

به دلیل مسائل شبیه به این ، مهم است که برای بر طرف کردن درد دندان ، بارداری خود را به دندان‌پزشکان اطلاع دهید، تا انها در دوران بارداری از داروهای بی‌خطر مانند استامینوفن استفاده نمایند. ممکن است برای رفع عفونت مصرف آنتی‌بیوتیک ‌ها نیز نیاز باشد. در دوران بارداری مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ ها ، مانند پنی‌سیلین ، مجاز می‌باشد، بنابراین برای برطرف کردن عفونت در دوران بارداری می‌توانید از برخی از آنتی‌بیوتیک‌ ها استفاده نمایید.

تغییرات درمانی دندانپزشکی در بارداری

 در طول سه‌ ماهه اول بارداری ، شروع یک برنامه بهداشتی پیشگیرانه مانند کنترل جرم و پلاک‌های باکتریایی دندانی و رعایت دستورالعمل ‌های مربوط به افزایش بهداشت دهان و دندان لازم می‌باشد. پر کردن دندان ، جرم‌ گیری دندان ، عصب‌ کشی دندان و اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی در بارداری ممکن است در این دوران انجام شود ، اما معالجات دندانی غیر اورژانسی نباید در این دوران صورت بپذیرد. تنها معالجات اورژانسی دندانپزشکی باید در این سه ماه در نظر گرفته شود. در این دوره  اندام‌های کودک در حال شکل ‌گیری هستند و نسبت به اشعه ایکس و مواد شیمیایی حساس می‌باشند. برای درمان موارد اضطراری ، کمترین تعداد رادیوگرافی برای تشخیص و ترمیم دندان باید انجام گیرد.

سه‌ ماهه دوم و نیمه اول سه‌ ماهه سوم امن‌ ترین زمان برای انجام درمان‌ های دندانپزشکی محسوب می ‌شود. مراقبت ‌های لثه ، مراقبت ‌های پیشگیرانه و درمان های ترمیمی ساده برای رفع مشکلات بالقوه و کنترل بیماری ‌های فعال و طی مراحل پر کردن دندان ممکن است انجام شود.

در سه ‌ماهه سوم ، ممکن است جرمگیری و مراقبت ‌های پیشگیرانه تکرار شود تا بیماری لثه – ناشی از تغییرات هورمونی – به حداقل میزان ممکن برسد. درمان ‌های اورژانس دندانپزشکی در بارداری باید انجام شود ، چراکه درد شدید ، عفونت مادر و یا هر دو می‌تواند مشکلاتی را برای کودک ایجاد نماید.

راهکارهای طبیعی برای درمان دندان ‌درد در دوران بارداری

 ازآنجائیکه در دوران بارداری استفاده از روش های مرسوم دندانپزشکی در بارداری برای برخی از مادران باعث نگرانی می‌شود ، ممکن است شما به دنبال راهکارهای طبیعی باشید تا بدون دریافت اشعه مضر ایکس و یا داروها ، به تسکین دندان‌ درد خود بپردازید. برخی از درمان ‌های ساده در دسترس هستند که همگی طبیعی می‌باشند و می‌توانند به‌طور طبیعی و بی‌خطر در رفع دندان‌ درد شما مؤثر واقع شوند. در اینجا به معرفی برخی از این شیوه های درمانی خواهیم پرداخت:

کمپرس داغ:

پارچه مرطوب و داغ را برداشته و آن را در محلی که دچار دندان ‌درد شده‌اید قرار دهید.  این امر موجب افزایش گردش خون در ناحیه آسیب ‌دیده شده و به سیستم ایمنی کمک می‌نماید تا با منبع به وجود آورنده درد به مقابله بپردازد.

کمپرس سرد:

با استفاده از کمپرس سرد از طریق قرار دادن یخ درون کیسه ، می‌تواند ناراحتی به وجود آمده در اثر دندان ‌درد را کاهش دهید. یک پارچه تمیز را برداشته و داخل آب سرد قرار دهید ، سپس آن را فشار داده و پس ‌از آن بر روی محل آسیب ‌دیده قرار دهید.

آب گرم:

این روش یک درمان خانگی دندان درد بسیار ساده است. کمی نمک را داخل مقداری آب ولرم ریخته و حل نمایید ، سپس آن را غرغره کرده و دهان خود را با آن بشویید تا ذرات باقی ‌مانده غذا از بین دندان‌ ها رها شده و درد دندان تسکین یابد.

گیاه میخک:

میخک نه تنها درد را کاهش می‌دهد بلکه یک ضدعفونی‌ کننده هم محسوب می‌شود که می‌تواند برخی از علائم مرتبط با پوسیدگی دندان را از بین ببرد.

سیر:

سیر حاوی آلیسین (یک نوع آنتی‌بیوتیک طبیعی) است که می‌تواند در رفع عفونت مؤثر باشد.

پیاز:

جویدن یک تکه پیاز خام قادر است در کاهش درد مؤثر باشد.

اسفناج:

جویدن برگ اسفناج خام می‌تواند دندان ‌درد را در دوران بارداری تخفیف دهد.

برگ گیاه گواوا :

عصاره برگ گیاه گواوا  و یا جویدن آن به ‌طور مستقیم ، می‌تواند در کاهش درد دندان  مؤثر باشد.

پرهیز از غذاهای حاوی قند:

در طول دوره بارداری شما باید از مصرف غذاهای سرشار از قند خودداری نمایید. قند باعث توسعه پلاک میکروبی دندان می‌شود . پلاك باكتريايي يا پلاك دندان ها ماده اي سفيد رنگ و خميري است كه پس از صرف غذا و هرگونه خوراكي روي دندان ها تشکیل مي شود. باكتري ها بي وقفه در محيط دهان رشد كرده بنابراين پلاك دندان ها مشكلاتي را براي تمام محيط دهان به وجود مي آورد.  این امر می ‌تواند پوسیدگی و درد دندان و نیاز به عصب کشی دندان را افزایش دهد. برخی عادات غذایی وجود دارند که باعث شکستن تجهیزات ارتودنسی نصب شده در دهان شده و احتمال ابتلا به بیماری‌ های مربوط به دندان را افزایش می‌دهد. بیمار باید غذاهای مفید در رابطه با دندانپزشکی در بارداری را بشناسد .

عصب کشی دندان در دوران بارداری

ازآنجائیکه اعصاب آسیب ‌دیده در مراحل عصب کشی دندان از داخل دندان حذف می‌شوند ، بیمار بعد از درمان قاعدتا درد بسیار کمی خواهد داشت. در طول عصب ‌کشی نیز دندان به‌طور کامل توسط یک بی‌حس ‌کننده موضعی بی‌حس خواهد شد. ممکن است بیمار  پس از درمان ریشه دندان مقداری درد و عوارض عصب کشی دندان داشته باشد که می‌توان آن را به کمک مسکن ‌های مخصوص مدیریت نمود. پس از عصب کشی و یا هر فرایند دیگر دندانپزشکی در بارداری ، وجود مقداری از حساسیت دندان در تاج دندان امری طبیعی است. در طول این مدت ، مهم است مسواک زدن ادامه داده شود ، به‌ویژه در اطراف لثه ، تا از وقوع التهاب و عفونت لثه ‌ها جلوگیری و درمان لثه به عمل آید. اگر درد یا التهاب بیش ‌از حد مشاهده کردید برای ارزیابی مجدد به کلینیک مراجعه نمایید.

بیماری پریودنتال

هنگام حاملگی تغییرات هورمونی و دگرگونی ‌های نوزاد تاثیر زیادی بر سلامت کلی مادر می‌گذارند. به همین دلیل ، طی این دوره هیجان‌انگیز بالا بردن سطح آگاهی جهت حفظ سلامتی نکته مهمی است. بسیاری از خانم‌ های باردار بدون آگاهی و دانش کافی خود را وارد این مرحله می‌کنند که این ممکن است سلامتی عمومی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. زیرا در همین دوران بارداری احتمال بروز بیماری لثه (پریودنتال) بیشتر می‌شود و با اتخاذ برخی تدابیر دندانپزشکی در بارداری می‌توانید از مشکلات احتمالی پیشگیری نمایید.

عوامل بروز بیماری لثه طی بارداری

بیماری پریودنتال (بیماری لثه) یک مسئله بسیار شایع است. در واقع ، این بیماری تقریبا نیمی از افراد بالغ بالای 30 سال را دچار می‌سازد. شاید کمی غیرمنصفانه باشد وقتی می‌بینیم باداری ریسک ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهد،  اما متاسفانه تغییرات هورمونی علت این امر شناخته شده‌اند. بیماری لثه زمانی آغاز می‌شود که باکتری موجود در پلاک و جرم شروع به تحریک بافت لثه می‌ نماید. با گذشت زمان ، این وضعیت ممکن است به قرمزی ، ورم لثه ، شل شدگی یا افتادن دندان ، تحلیل رفتن استخوان فک ، و حتی برخی بیماری‌ های جدی مانند دیابت و قلب منتهی شود.

حاملگی بواسطه تغییرات هورمونی که در بدن ایجاد می‌کند احتمال ابتلا به بیماری لثه را هم افزایش می‌دهد. بویژه ، افزایش هورمون ‌های استروژن و پروژسترون بر نحوه واکنش لثه‌ ها به باکتری ‌های زیان‌ بار جرم دندانی تاثیر می‌گذارد. به همین خاطر ضروری است که خانم‌ های باردار طی این دوران مراقبت ویژه‌ای از سلامت دهان و دندان خود به عمل آورند. معمولا اولین نشانه‌ های بیماری لثه با ایجاد ورم ، حساسیت ، قرمز شدن بافت لثه و خونریزی لثه حین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بروز می‌کنند ، و در صورت رسیدگی نکردن توسط دندانپزشکی در بارداری به این مشکلات احتمال دارد مسائل خیلی وخیم‌ تری برای خود و نوزاد در حال رشد به بار بیاورید.

بیماری لثه و تاثیری که بر روی نوزاد می گذارد

به عنوان یک مادر باردار حتما سلامتی نوزاد برایتان اهمیت دارد و می‌دانید سلامتی شما بر سلامت نوزاد هم تاثیر گذار است. اما شاید خیلی از خانم‌ ها خبر نداشته باشند که اگر مادر باردار به بیماری‌ های لثه مبتلا باشد ممکن است برخی مشکلات را برای نوزاد بوجود بیاورد. تحقیقات نشان داده است بیماری لثه و پریودونتال در هنگام بارداری مادر با زایمان زودرس نوزاد و وزن کم وی حین تولد در ارتباط است. بررسی ‌ها نشان می دهد علت این مشکلات به خاطر وارد شدن باکتری از راه لثه به جریان خون و تاثیر آن بر دستگاه تناسلی است.

تومورهای بارداری و دندانپزشکی در بارداری

تومورهای دوران بارداری اکثر خانم‌ های باردار را به وحشت می‌اندازد ، اما در حقیقت این تومورها یک نشانه متداول بیماری لثه و پریدونتال در دوران حاملگی به حساب می‌آیند. تومورهای باداری بیشتر در سه ماهه دوم حاملگی ظاهر می‌شوند ، هرچند احتمال بروز آنها در هر مرحله بارداری وجود دارد. این تومورها به صورت برآمدگی ‌های قرمز و برافروخته در بافت لثه و در مجاورت خط بالایی لثه دیده می‌شوند. ممکن است خونریزی لثه کنند و پوسته ‌دار شوند و ناراحتی‌ های زیادی را برای خانم‌ ها بوجود آورند. این تومورها تقریبا در 10% خانم‌های باردار بروز می‌کنند و اغلب غیرسرطانی هستند.

آنها صرفا یک واکنش التهابی به باکتری دهان و ذرات باقیمانده موادغذایی هستند و ترشح هورمون های باداری در وخیم‌تر شدن آنها موثر هستند. هرچند تعدادی از این تومورها به خودی خود از بین خواهند رفت ، اما تعدادی از آنها نیاز به درمان توسط دندانپزشکی در بارداری دارند. متاسفانه ، این تومورها بعضی مواقع از ویژگی برگشت‌پذیری پس از درمان برخوردار هستند.

پیشگیری از بیماری لثه

هرچند همیشه نمی‌توان از بیماری‌ های لثه و پریودنتال دوران باداری پیشگیری نمود ، اما با اتخاذ برخی تدابیر می‌توان خطر دچار شدن به آنها را کاهش داد. خواه باردار باشید یا نباشید ، رعایت نکات بهداشت دهان و دندان بهترین روش مبارزه با بیماری‌های لثه در نظر گرفته می‌شود. برای مثال ، جهت حفظ سلامت لثه و جلوگیری از التهاب آنها ، روزی 2 الی 3 مرتبه مسواک بزنید (با روش‌های صحیح) ، مرتبا نخ دندان بکشید ، و به طور منظم به دندانپزشکی در بارداری مراجعه کنید. درصورت بروز علائمی مانند قرمزی و خونریزی لثه ، دندانپزشک می‌تواند روش‌های درمانی مانند پاکسازی عمیق را اجرا کند و به بازگرداندن سلامت لثه به شرایط اول کمک کند.

بیشتر بخوانید

دندان شکسته : انواع و علل و روش های درمان و نگهداشتن دندانپوسیدگی دندان : علت و درمانمسواک بین دندانی یا نخ دندانانواع دهان شویه و کاربرد آنبزاق دهان چه تاثیری بر پوسیدگی دندان دارد؟دندان درد: علل و درمان