دندان نیش انسان سومین دندان قدامی است که نقش منحصر به فردی در زیبایی صورت و طرح لبخند دارد. این دندان در محل مهمی از قوس فک قرار گرفته است که خالی بودن و کشیدن دندان نیش باعث افتادن لب و تغییر فرم صورت می گردد. دندان نیش از جهات مختلفی منحصر به فرد است . این دندان بلندترین طول ریشه را در بین دندان ها دارا می باشد . به همین دلیل با وجود تک ریشه ای بودن محکم ترین دندان در فک بوده و معمولا دندان نیش آخرین دندانی است که انسان ممکن است از دست بدهد.
این دندان دائمی انسان که در دندانپزشکی به دندان کانین Canine tooth یا دندان شماره 3 شناخته می شود معمولا در محدوده سن یازده سالگی در دهان ظاهر می گردد . تا قبل از آن دندان شیری نیش جای آن را محفوظ نگه داشته بود . زمان رویش دندان نیش در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد . اما در صورتیکه مشکلی در کار نباشد در محدوده سنی ده تا دوازده سالگی سن طبیعی رویش این دندان در دهان است.
دندان نیش از جنبه دیگری نیز منحصر به فرد است. این دندان دارای مشکلات و مسائلی است که کمتر در سایر دندان ها دیده می شود. به همین علت درمانهای خاص خود را نیز می طلبد. در اینجا ما سعی نموده ایم پاره ای از مهمترین مسائلی را که ممکن است با دندان نیش داشته باشید به همراه روش درمان هرکدام مطرح نماییم.
نداشتن دندان نیش
اولین مشکلی که ممکن است با دندان نیش بعضی از افراد روبرو شوند در نیامدن دندان نیش است. معمولا دندان نیش نهایتا تا سن دوازده الی سیزده سالگی باید در دهان نمایان گردد . در صورتیکه این اتفاق رخ ندهد باید به دندانپزشک مراجعه نموده و علت را جویا شوید. دندانپزشک معمولا برای تشخیص صحیح نیاز به رادیوگرافی از دندانهای شما دارد. این بدان علت است که باید مطمئن شد کلا دندان نیش وجود دارد یا missing دندان نیش رخ داده است.
علل نداشتن دندان نیش
بوسیله رادیوگرافی از دندان ها می توان علت نداشتن دندان نیش را یافت .عمده علل نداشتن دندان نیش را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- missing دندان نیش یا نداشتن مادرزادی و ارثی جوانه دندان نیش
- کم بودن نیروی رویش این دندان
- زود کشید دندان نیش شیری و بسته شدن استخوان روی جوانه دندان دائمی که اجازه رویش آن را بگیرد.
- کمبود فضا و ممانعت دندانهایی که زودتر رویش یافته اند از رویش دندان نیش
- کج بودن جهت رویش دندان نیش نهفته
دندان نیش نهفته و روش درمان
بر اساس اینکه علت نداشتن دندان نیش چه باشد روش درمان متناسب با آن متفاوت است:
- در صورتیکه جوانه دندان نیش بطور کل وجود ندارد از روش های درمانی ایمپلنت و بریج دندان و دندان مصنوعی تکه ای و سایر روش های کاشت دندان استفاده می کنیم.
- در صورتی که دندان های جانبی فضا را برای رویش دندان نیش تنگ کرده باشند از روش درمان ارتودنسی ثابت استفاده می کنیم. برای اتصال براکت ارتودنسی به دندان نیش باید این دندان بطریقه جراحی لثه و بهتر اینکه با لیزر دندان نمایان شود تا بتوان براکت ارتودنسی را به آن چسباند.در این روش باید ابتدا دندانهای جانبی را جابجا نمود تا فضای کافی برای رویش دندان نیش مهیا گردد.
- در مواردی که دندان نیش در مسیر غلط و کج در داخل استخوان قرار گرفته باشد معمولا آوردن دندان نیش نهفته به قوس و ردیف کردن آنها بسیار مشکل است . بسته به شرایط دندان و موقعیت قرارگیری آن در استخوان فک بهتر است که با جراحی این دندان از داخل استخوان کشیده شود. کشیدن دندان در بعضی موارد بهترین راه حل بوده و جایگزینی با ایمپلنت روش بسیار خوبی است. البته گاهی اوقات به علت سخت بودن جراحی متخصص ایمپلنت ترجیح می دهد که در صورتیکه دندان نیش نهفته در مسیر قرارگیری ایمپلنت دندان نباشد بدون آنکه دندان نیش نهفته را خارج کند ایمپلنت را با روش ایمپلنت بدون جراحی در محل آن قرار داده و روکش ایمپلنت را بر رویش نصب نماید.
دندان نیش بیرون زده
بیرون زدگی دندان نیش در بسیاری از افراد مشاهده می گردد و رخداد شایعی است . این می تواند بدین دلیل باشد که فرد ابعد قوس فکی را از یکی از والدین به ارث برده که کوچک است و ابعاد دندانها را از والدین دیگرش که این ابعاد بزرگ هستند . بنابراین این دندان های بزرگ در این قوس کوچک جای کافی نداشته و دندان نیش که درست در قوس قرار گرفته از ردیف بیرون می زند.
درمان این مسئله در کودکی و در زمانی که هنوز دندانهای شیری در دهان وجود دارند بسیار راحت است . با مراجعه به دندانپزشکی کودکان و تشخیص به موقع دندانپزشک اطفال از روش سریال اکسترکشن برای پیشگیری استفاده نمود. دندانهای شیری C , D , دندان 4 دائمی در زمان مناسب و به ترتیب کشیده شده و در نتیجه دندان نیش درست در سر جای خود در می آید . با روش سریال اکسترکشن یا دیگر نیازی به درمان ارتودنسی نخواهد بود و یا اینکه به راحتی با ارتودنسی مختصر و ارتودنسی نامرئی عمل اصلاح طرح لبخند صورت می گیرد.
در صورتیکه در زمان مناسب از روش ارتودنسی متحرک و سریال اکسترکشن استفاده نگردد در این صورت باید درمان ارتودنسی ثابت به همراه کشیدن دندان آسیای کوچک اول انجام پذیرد . این درمان طولانی تر بوده و در حدود دو سال طول می کشد.
به غیر از درمان ارتودنسی روش درمانی دیگری نیز برای بیرون زدگی دندان نیش از قوس وجود دارد . در صورتیکه این بیرون زدگی زیاد نباشد می توان با روش لمینت دندان یا کامپوزیت ونیر دندانهای مجاور اصلاح طرح لبخند را انجام داد. این روش سریعتر بوده و نهایتا در مدت یک الی دوهفته تمام می شود. حسن دیگری که لمینیت دندان و کامپوزیت دندان دارد این است که علاوه بر ردیف شدن دندان ها سفید کردن دندان نیز در این روشها امکانپذیر است.
تحلیل لثه دندان نیش
دندان نیش به جهت موقعیت قرارگیری در قوس فکی نیروی جانبی سنگینی از طرف دندان مقابل خود تحمل می نماید . این نیروها اگر که از حد تحمل دندان نیش بیشتر باشد باعث تحلیل استخوان سطح بیرونی دندان می شود . پیرو تحلیل استخوان لثه روی آن نیز تحلیل می رود . همچنین به علت بزرگ بودن ریشه دندان نیش و موقعیت قرارگیری آن معمولا لثه و استخوان روی سطح خارجی آن ضخامت زیادی ندارد. به همین علت در اثر مسواک زدن شدید براحتی دچار تحلیل لثه می شوند. در اثر این تحلیل لثه ممکن است حساسیت دندان نیز ایجاد گردد
برای رفع این مشکل دو کار باید انجام شود : اولا علت برطرف شود یعنی اینکه اگر علت مسواک زدن سخت باشد روش آن اصلاح شود . ثانیا اگر علت تماس زودرس سنگین با دندان مقابل باشد این تماس برطرف گردد .
سپس برای افزایش ضخامت لثه بایستی بافت همبند لثه را از کام خود فرد گرفت و به این ناحیه پیوند لثه زد. در نتیجه این کار لثه ضخیم شده و براحتی دیگر تحلیل نمی رود.با پوشش لثه بر روی دندان علاوه بر اینکه حساسیت دندان برطرف می گردد ظاهر بدی که بوجود آمده نیز اصلاح شده و طرح لبخند زیبایی بوجود می آید.
حساسیت دندان نیش
حساسیت دندان دلایل مختلفی می تواند داشته باشد . این دلایل در مورد دندان نیش نیز صدق می کند اما عمده دلیل حساسیت دندان نیش عبارتند از:
- تحلیل لثه دندان نیش
- بیرون زدگی دندان نیش و فشار دندان های کناری به آن
- پوسیدگی دندان که بسته به عمق پوسیدگی علائم متناسب با آن فرق می کند
- شکسته شدن دندان و ترک خوردن مینای دندان نیش که به دلایل مختلفی چون سرد و گرم کردن زیاد دندان و سایش و دندان قروچه می تواند بوجود آمده باشد
برای برطرف کردن حساسیت دندان بسته به علت بوجود آورنده درمان متناسب با آن فرق می کند:
- در صورت پوسیدگی دندان درمان پرکردن دندان با کامپوزیت دندان است
- در صورت شکستگی دندان و یا ترک خوردن دندان بستن ترک ها و رفع شکستگی با کامپوزیت ونیر و یا پر کردن جزیی با کامپوزیت دندان است
- در صورت داشتن دندان قروچه رفع تماس زودرس روی دندان نیش و قرار دادن نایت گارد در هنگام خواب است
- درمان ارتودنسی فشار دندان های جانبی را از روی دندان نیش بیرون زده بر می دارد
- پیوند لثه جهت پوشش ریشه دندان نیش تحلیل لثه شده باعث حذف حساسیت دندان بدین علت می گردد.
پوسیدگی دندان نیش
دندان نیش مانند بقیه دندان ها ممکن است پوسیده شود . پوسیدگی دندان در اثر تجمع مواد قندی و باکتری ها که پلاک باکتریال نامیده می شوند بوجود می آید این باکتری ها مواد قندی را مصرف کرده و تولید اسید می کنند که مینای دندان را حل کرده و پوسیدگی دندان بوجود می آید. پوسیدگی دندان یک پروسه پیش رونده است . بسته به اینکه پوسیدگی دندان در دندان نیش در چه مرحله ای باشد درمان فرق می کند.
در مراحل اولیه پوسیدگی دندان نیش که عصب دندان درگیر نشده است براحتی در یک جلسه نیم ساعته دندان با کامپوزیت دندان پر می شود . پرکردن دندان نیش باید با ظرافت و دقت خاصی صورت گیرد تا زیبایی دندان نیز دچار مخاطره نگردد.
در صورتیکه پوسیدگی دندان نیش به عصب دندان برسد درمان عصب کشی دندان لازم می گردد. این دندان در اغلب موارد یک کاناله است . اما چون دندان نیش بلندترین ریشه را در بین تمام دندانها دارد از فایل های عصب کشی مخصوص دندان نیش برای آن باید استفاده گردد. در غیر اینصورت مقداری از انتهای ریشه دندان پاکسازی نشده و عصب کشی ناقص خواهد بود.عصب کشی ناقص دندان نیش باعث ایجاد ضایعه در انتهای ریشه شده و می تواند به آبسه دندان منتهی گردد.
دندان نیش خراب و بازسازی تاج
دندان نیش اگر زود درمان نگردد بخش زیادی از تاجش را از دست می دهد و برای بازسازی تاج دندان نیش نیاز به روکش دندان و جهت تامین زیبایی روکش زیرکونیا می گردد. در مواردی که پوسیدگی دندان بخش ریشه دندان را نیز درگیر ساخته باشد و به زیر لثه برود برای قرار دادن روکش دندان بر روی دندان نیش ابتدا لازم است که افزایش طول تاج با کمک لیزر دندان صورت پذیرد.
اما همیشه به اینصورت نیست و با وجود افزایش طول تاج هم نمی توان تاج دندان را بازسازی نمود . در آن صورت چاره جز کشیدن دندان وقرار دادن ایمپلنت فوری یا ایمپلنت یک روزه نیست. معمولا بهتر است ایمپلنت دندان را همزمان با کشیدن دندان انجام داد. گاهی اوقات پیوند استخوان ایمپلنت نیز لازم می گردد.روکش ایمپلنت دندان نیش را بعد از سه ماه از کاشت ایمپلنت می توان نصب نمود . در طی این مدت دندانپزشک در محل خالی از روکش موقت استفاده می نماید تا جای خالی دندان نیش زیبایی فرد را به مخاطره نیندازد.
ایمپلنت دندان نیش
ایمپلنت دندان نیش با ایمپلنت مابقی دندان ها تفاوت چندانی ندارد . متخصص ایمپلنت در کاشت ایمپلنت لازم است که نکات زیبایی را رعایت نماید . محل کاشت ایمپلنت دندان نیش مهم است و رعایت فاصله لبه ایمپلنت دندان نیش با لبه استخوان خارجی در موفقیت درمان از لحاظ زیبایی بسیار مهم است. در غیر اینصورت بعد از درمان نیاز به پیوند لثه ایمپلنت لازم می گردد.
ایمپلنت دندان نیش چون جایگزین بلندترین دندان دهان می گردد طبعا باید ایمپلنت با طول بلند باشد . اکثر برند های ایمپلنت دندانی دارای ایمپلنت های با طول بالا نیز هستند . ضمنا این دندان چون تحت فشار زیادی است باید از برند های با کیفیت بالا در ایمپلنت دندان نیش استفاده گردد.
کشیدن دندان نیش
دندان نیش به سه دلیل عمده ممکن است کشیده شود:
- دندان نیش به شدت پوسیده با تاج دندان تخریب شده که به هیچ روش دیگری قادر به نگهداری آن نباشیم.
- دندان نیش دچار عفونت لثه که باعث تحلیل استخوان و تحلیل لثه شدید شده باشد . این مشکل باید به حدی باشد که باعث لقی دندان نیش بگردد . معمولا دندان نیش به علت ریشه بلندش خیلی دیر ممکن است لق شود.
- عصب کشی دندان ناقص و ناموفق که قابل عصب کشی مجدد یا جراحی ریشه دندان نباشیم.
کشیدن دندان نیش از سخت ترین کشیدن های دندان است و معمولا هر دندانپزشکی این کار را انجام نمی دهد. در کلینیک تخصصی دندانپزشکی Dencare برای سهولت کشیدن دندان نیش از دستگاه پیزوسرجری استفاده می نماییم. با کمک این دستگاه ریشه دندان نیش را لق کرده و براحتی کشیده می شود. در صورت نداشتن دستگاه پیزوسرجری چاره ای جز تخریب استخوان و یا شکستن ریشه نیست . در کشیدن دندان نیش باید دقت شود که ریشه ای باقی نماند . همچنین کشیدن دندان نیش به روش تخریب استخوان کار گذاشتن ایمپلنت را در محل آن مشکل می نماید.
در صورت تمایل برای رفع مشکلات دندان نیش خود می توانید با کلینیک تخصصی دندانپزشکی Dencare از طریق شماره تلفن های 02122027384 و 02122023658 تماس حاصل نموده و وقت مشاوره و درمان بگیرید.
2 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
سلام خسته نباشید من پدرم دندان نیشی جلو بالا را کشیده و الان ریز چشمش باد کرده شما راهکاری برای درمان آن دارید
سلام . تورم بعد از کشیدن دندانهایی که سخت کشیده می شوند که دندان نیش یکی از آنهاست طبیعی است . شما می توانید از آنتی بیوتیک بهمراه داروهای مسکن ضد التهابی چون ایبوپروفن استفاده نمایید .