جراحی فک به شاخه ای از دندانپزشکی گفته می شود که نیاز است کار بر روی استخوان فک صورت گیرد . در کلیه موارد جراحی فک باید لثه از روی استخوان کنار زده شود تا جراح دید و دسترسی کافی به استخوان را داشته باشد .
مهمترین درمانهایی که توسط عمل جراحی فک صورت می گیرند عبارتند از :
- جراحی دندان عقل نهفته
- جراحی ریشه و دندان نهفته
- ایمپلنت دندان
- سینوس لیفت
- پیوند استخوان
- استئوبلاستی یا تغییر وضعیت استخوان
- جراحی زیبایی فک یا ارتوسرجری
- تومورها
جراحی دندان عقل نهفته
دندان عقل آخرین دندان در هرقوس فکی است که روییده می شوند . این دندان ها از سن هجده سالگی شروع به رویش در دهان می کنند . در صورتی که جای کافی برای روییدن آنها در فک نباشد این دندان ها نهفته در استخوان باقی می مانند . در حالتی دیگر این دندانها ممکن است در جهتی ناصحیح رویش یابند که اصطلاحا دندان عقل کج رویش یافته نامیده می شوند .
در کلیه این موارد برای رهایی از درد دندان عقل باید این دندانها را از استخوان فک خارج نمود . برای این کار نیاز به جراحی فک است .
جراح با کمک تیغ جراحی یا لیزر دندان لثه را برش داده و از روی استخوان کنار می زند . سپس باید استخوانی را که در مسیر خارج نمودن دندان است و مانع از کشیدن دندان می گردد بردارد .پس از باز شدن مسیر خروج دندان می توان دندان عقل را به راحتی از جایش بیرون کشید .
سپس جراح با کمک نخ های بخیه ای که در جراحی فک کاربرد دارند لثه را بر روی استخوان بر گردانده و حفره را با لثه می پوشاند . نخ های بخیه ای که در جراحی فک به کار می روند اغلب غیر جذبی هستند و لازم است که بعد از یک هفته که لثه جوش خورد کشیده شوند .
جراحی ریشه و دندان نهفته
از دیگر مواردی که نیاز به جراحی فک لازم می شود خارج کردن دندان نهفته در فک است . دندانها ممکن است به علت کافی نبودن فضای رویش در استخوان فک نهفته و نروییده باقی بمانند . علاوه بر این در موارد نادری بعضی افراد ممکن است دندان های اضافی که supernumerary نامیده می شوند درون استخوان نهفته باشند .
همچنین در بسیاری از مواقع که در اثر پوسیدگی دندان تاج آن از بین رفته باشد یا دندان شکسته است ریشه به زیر لثه رفته و نهفته می گردد .
در تمامی این حالات با کمک جراحی فک لثه را از روی استخوان کنار زده و دید و دسترسی کافی بدست می آید . سپس جراح با کمک ابزار های خاصی که مهمترین آنها دستگاه پیزوسرجری است دندان لق شده و به راحتی کشیده می شود .سپس لثه را بر سر جایش بر گردانده و بخیه زده می شود .
ایمپلنت دندان با جراحی فک
کاشت دندان به طرق مختلفی صورت می گیرد که مهمترین و بهترین روش آن ایمپلنت دندان است . برای کاشت ایمپلنت معمولا می توان از روش پانچ یا ایمپلنت بدون جراحی اقدام نمود . اما همیشه این روش مقدور نیست و متخصص ایمپلنت برای قرار دادن ایمپلنت در استخوان نیاز به باز کرد لثه از طریق جراحی فک دارد .
در این گونه موارد که برای کاشت دندان نیاز به جراحی فک است متخصص ایمپلنت لثه را با دقت از روی استخوان کنار زده و دید و دسترسی کافی به استخوان بدست می آورد . سپس با کمک دریل یا مته های مخصوص ایمپلنت دندان درون استخوان را خالی کرده و جای پیچ شدن ایمپلنت فراهم می گردد .
ایمپلنت به آرامی داخل استخوان پیچ شده تا ثابت گردد . آنگاه می توان سایر درمانهای مکمل چون پیوند استخوان ایمپلنت با کمک پودر استخوان یا پیوند لثه را صورت داد . لثه را بخیه زده و یک هفته بعد این بخیه ها کشیده می شوند .
سینوس لیفت در جراحی فک
سینوس حفره خالی در استخوان فک بالا است . این حفرات بعد از کشیدن دندان آسیاب بالا به سمت پایین گسترش یافته و استخوان کافی برای کاشت ایمپلنت باقی نمی گذارد . بنابراین در کاشت ایمپلنت فک بالا در قسمت انتهایی معمولا نیاز به عمل بالا دادن کف سینوس یا سینوس لیفت داریم .
سینوس لیفت به دو صورت بسته و باز انجام می گیرد .
- سینوس لیفت بسته معمولا در روش ایمپلنت بدون جراحی و از درون همان حفره پانچ شده صورت می گیرد . متخصص ایمپلنت با کمک ابزارهایی کف سینوس را بالا برده پودر استخوان را تزریق کرده و ایمپلنت را قرار می دهد .
- سینوس لیفت باز نیاز به جراحی فک دارد . بدین معنی که لثه از روی دیواره جانبی استخوان فک بالا کنار زده شده و پنجره ای بر روی استخوان ایجاد می گردد . از طریق این پنجره به سینوس دسترسی پیدا می شود .اشنایدر ممبرین را بالا داده و پودر استخوان تزریق می گردد .
معمولا در مواردی که نیاز به عمل سینوس لیفت است مدت انتظار برای قرار دادن روکش ایمپلنت بیشتر شده و تا شش ماه می رسد . پس از شش ماه می توان قالبگیری روکش دندان را انجام داد.
پیوند استخوان در جراحی فک
بعد از کشیدن دندان استخوان فک تحلیل می رود . علت تحلیل استخوان کار نکشیدن از آن است . در نتیجه برای بازسازی استخوان جهت کاشت دندان باید پیوند استخوان صورت گیرد.
پیوند استخوان را یا از خود فرد از نقطه دیگری از فک گرفته به خود فرد پیوند می زنند . در روش دیگر که معمول تر است و دردسر کمتر و نتیجه بهتری دارد پودر استخوان خریداری شده و به استخوان فک با کمک جراحی فک پیوند زده می شود .
با کمک جراحی فک لثه از روی استخوان تحلیل رفته کنار زده و پس از آماده سازی استخوان پیوند استخوان قرار داده دمی شود . سپس لثه به سر جای اولش بر گردانده می شود . در صورت کمبود لثه از پیوند لثه یا PRF استفاده می شود .
استئوپلاستی با جراحی فک
گاهی اوقات زائده های استخوانی مانع از نشستن دندان مصنوعی به راحتی بر سر جایشان می گردد . این زوائد باید به کمک جراحی فک برداشته شوند .
جراحی زیبایی
در درمان ارتودنسی گاهی اوقات نمی توان فقط با حرکت دادن دندانها ناهنجاری و نامنظمی را درمان نمود . فک بالا ممکن است زیادی جلو آمده یا کم رویش یافته باشد . همچنین فک پایین ممکن است زیادی جلو آمده یا کم رویش یافته باشد .
در تمامی این موارد با روش جراحی فک این جلو یا عقب بودن را اصلاح می نماییم . جراحی زیبایی فک حتما باید توسط جراح فک و صورت انجام پذیرد .
تومورها
تومورهایی که درون استخوان فک بوجود می آیند اغلب خوش خیم هستند و با کمک جراحی فک می توان آنها را خارج نمود . در موارد بدخیم نیاز به جراحی فک وسیع می باشد .
