دندان های شما یکی از قوی‌ترین بخشهای بدن شما هستند. آنها از پروتئین‌هایی مانند کلاژن، و مواد معدنی نظیر کلسیم تشکیل شده‌اند. دندان ها علاوه بر اینکه به شما برای جویدن حتی سخت‌ترین غذاها نیز کمک می‌کنند بلکه باعث میشوند تا به طور واضح صحبت کنید.
انواع دندان ها چه هستند؟
بیشتر بزرگسالان ۳۲ دندان دارند که دندانهای دایمی یا ثانویه نامیده میشوند:
- ۸ دندان ثنایا یا دندانهای پیشین یا اینسایزور
- ۴ دندان نیش یا کانین
- ۸ دندان آسیای کوچک که پرمولار نیز نامیده میشوند.
- ۱۲ دندان آسیاب بزرگ، که شامل ۴ دندان عقل هستند.
کودکان فقط ۲۰ دندان دارند که دندانهای اولیه، موقتی و یا دندان شیری نامیده میشوند. آنها شامل ۱۰ دندان در فک بالایی و ۱۰ تا در فک پایینی هستند:
- ۴ دندان ثنایا
- ۲ نیش
- ۴ آسیاب
زمانی که کودک ۶ ماهه است دندانهای اصلی از درون لثه شروع به بیرون آمدن می‌کنند. دندانهای پیشین معمولا اولین دندانهای اولیه هستند که وارد دهان میشوند. اکثر کودکان زیر ۳ سال همه ۲۰ دندان اولیه خود را دارند.
کودکان معمولا دندانهای اولیه خود را بین سنین ۶ تا ۱۲ از دست می‌دهند. سپس آنها با دندانهای دایمی جایگزین میشوند. دندانهای آسیاب معمولا اولین دندانهای دایمی هستند که وارد میشوند. اکثر مردم در سن ۲۱ سالگی تمام دندانهای دایمی خود را دارند.
دندانهای پیشین چه هستند؟
هشت دندان پیشین در قسمت جلوی دهان شما قرار دارند. چهار تا از آنها در فک بالایی شما و چهار عدد در فک پایینی شماست.
اینسایزورها یا دندانهای پیشین مثل چاقوی کوچک شکل می‌گیرند. آنها لبه‌های تیز دارند که به شما در بریدن غذا کمک می‌کنند. هر وقت که دندانهای خود را به چیزی مثل یک سیب فرو می‌کنید، از دندانهای اینسایزور استفاده می‌کنید.
اینسایزورها معمولا اولین سری از دندان‌ها هستند که رویش می‌کنند در حالیکه کودک حدود ۶ ماه سن دارند. اینسایزورهای بزرگسالان بین سنین ۶ تا ۸ رشد می‌کند.
چهار دندان جلو در فک بالا و پایین، دندانهای پیشین نامیده میشوند. وظیفه اصلی آنها بریدن غذا است. دو دندان در هر دو طرف به عنوان دندانهای اینسایزور مرکزی یا سنترال شناخته میشوند. دو دندان مجاور به دندانهای پیشین در دندانهای پیشین کناری یا لترال شناخته میشوند.
شکل دندان های پیشین
اینسایزورها دارای یک ریشه واحد و یک لبه تیز برای بریدن هستند. وقتی برای اولین بار روییده میشوند، دندانهای پیشین دارای ۳ mamelons و یا برجستگی در لبه خود هستند که بقایایی از جوانه ای هستند که دندان از آنها توسعه پیدا کرده‌است. از باقیمانده ماملونها می‌تواند یک حفره در آن شکل بگیرد که در آن سطح زبانی دندان را ایجاد می‌کند. این ماملونها لبه تیز معمولا کمی بعد از رویش با عملکرد گاز گرفتن طبیعی فرسوده میشوند.
دندانهای پیشین مرکزی دارای زاویه‌های تیز هستند که دندانهای پیشین جانبی در فک پایین نیز دارند. دندانهای پیشین بالای فک بالا نیز منحصر به فرد هستند که بزرگ‌تر از دندانهای پیشین فک پایین هستند. دندانهای پیشین جانبی معمولا بیشتر شکل خود را تغییر می‌دهند. دندانهای پیشین فک بالا می‌توانند حالتی غیر طبیعی میخ مانند داشته باشند و از این رو به عنوان peg shape نامیده میشوند.این حالت معمولا با درمانهای زیبایی چون کامپوزیت دندان و لمینت دندان قابل درمان است. دندان های پیشین مرکزی فک پایین کوچک‌ترین دندان بین تمام دندان‌ها است.
دندان های نیش چه هستند؟
چهار دندان نیش شما در کنار دندانهای پیشین قرار می‌گیرند. دو نیش در قسمت فوقانی دهان و دو نیش در کف آن دارید.
دندانهای کانین یک لبه تیز و نوک‌تیز برای پاره کردن غذا دارند.
اولین دندان شیری نیش در سنین ۱۶ الی ۲۰ ماهگی به درون دهان در می‌آیند. دندانهای نیش بالا در ابتدا رشد می‌کنند و سپس در فک پایین ظاهر میشوند.
دندانهای نیش دایمی بزرگسالی به شکل مخالف پدیدار میشوند. ابتدا، دندانهای نیش فک پایین در حدود ۹ سالگی به داخل دهان وارد میشوند و سپس دندانهای نیش فک بالا نیز در ۱۱ یا ۱۲ سالگی وارد دهان میشوند.
آنها یک لبه تک نقطه‌ای و یک ریشه واحد دارند. همچنین طولانی‌ترین ریشه بین دندان ها را دارند. این نکته در هنگام عصب کشی دندان یا در زمان کشیدن دندان و قرار دادن ایمپلنت چالش بزرگی برای دندانپزشکان است. آنها هم چنین به شکل گوشه‌های دهان فرم می‌دهند.
پرمولار چیست؟
هشت تا پرمولار یا آسیای کوچک کنار دندانهای نیش می‌نشینند. چهار پرمولار در بالا و چهار تا در پایین آن وجود دارد.
پرمولارها بزرگ‌تر از دندانهای نیش و دندانهای پیشین هستند. آنها یک سطح صاف با لبه هایی برای خرد کردن غذا به قطعات کوچک‌تر دارند تا راحت‌تر بتوانید ببلعید.
دندانهای آسیاب شیری با پرمولارهای بزرگسالی جایگزین میشوند.این دندان‌ها تا سن ۱۰ سالگی شروع به بیرون آمدن نمی‌کنند. این دندان‌ها در پشت نیش قرار دارند و برای خرد کردن و آسیاب کردن غذا طراحی شده‌اند. هشت premolars در حفره دهانی وجود دارد. در هر ربع دهان دو دندان پرمولار وجود دارد.
نزدیک‌ترین دندان به نیش، اولین پرمولار است و نزدیک‌ترین دندان به آسیاب بزرگ دومین پرمولار است. این دندان‌ها می‌توانند ۲ تا ۳ قله داشته باشند. سطح خارجی معمولا بلندتر و پهن‌تر از سطح زبانی است. در پرمولر اول فک پایین، سطح زبانی بسیار کوچک بوده و معمولا کاربردی نمی‌باشد.پرمولار اول بالا دو ریشه دارد و باقی پرمولارها یک ریشه واحد دارند. هیچ پرمولاری در دندانهای شیری وجود ندارد. دندانهای پرمولار، دندانهای آسیاب اولیه را جایگزین می‌کنند. معمولا پرمولار اول، دندانی است که در روش‌های ارتودنسی کشیده میشود تا جایی برای دندان های دیگر فراهم شود.
دندان آسیاب چیست؟
۱۲ دندان آسیاب شما بزرگ‌ترین و قوی‌ترین دندانهای شما هستند. شما شش عدد در بالا و شش عدد در پایین دارید. دندانهای آسیاب بزرگ اول معمولا در ۶سالگی و دندانهای آسیاب بزرگ دوم در دوازده سالگی در دهان ظاهر میشوند.
ناحیه سطح بزرگ دندان آسیاب به آنها کمک می‌کند غذا را آسیاب و خرد کنند. وقتی غذا می‌خورید، زبان شما غذا را به پشت دهان هل می‌دهد. سپس، دندانهای آسیاب به قدری غذا را کوچک می‌کند که شما می‌توانید قورت بدهید.
دندان آسیاب بزرگ سوم شامل چهار دندان عقل است که آخرین سری از دندان‌هایی هستند که وارد دهان میشوند. زمان رویش آنها معمولا بین سنین ۱۷ تا ۲۵ قرار دارد.
همه افراد برای آخرین گروه از دندان‌ها به اندازه کافی جا ندارند. گاهی اوقات، دندانهای عقل نهفته شده، به این معنی است که آنها زیر لثه گیر می کنند. این به این معنی است که آنها فضای کافی برای رشد ندارند. اگر برای دندانهای عقل فک شما جا ندارد، احتمالا مجبور خواهید بود آنها جراحی کنید.
دندانهای آسیاب بزرگ سطوح پهن‌تر و مسطح تری با ۴ – ۵ قله دارند و بزرگ‌ترین تاج را نسبت به دندانهای دیگر دارند. آنها برای آسیاب کردن غذا طراحی شده‌اند. دندانهای آسیاب فک پایین معمولا ۲ ریشه دارند. دندانهای آسیاب بزرگ فک بالا، که پشت پرمولار دوم قرار دارند، غالبا دارای ۳ ریشه می‌باشند.
برخی از افراد به طور کامل رویش دندان آسیاب بزرگ سوم را به طور کامل انجام نمی‌دهند و دندان نهفته میشود . این نهفتگی می تواند به اندازه و شکلهای متفاوتی باشد یا حتی غایب کامل باشند.
نتیجه گیری
۳۲ دندان شما برای گاز گرفتن و آسیاب کردن مواد غذایی ضروری هستند. شما همچنین به دندانهای خود نیاز دارید تا به شما کمک کنند که به طور واضح صحبت کنید. در حالی که دندانهای شما محکم ساخته شده‌اند، تا زمانی که شما از آنها مراقبت کنید.
برای مراقبت از دندان ها مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را فراموش نکنید و هر شش ماه یکبار برای معاینه و جرم گیری دندان هایتان به دندانپزشکی مراجعه نمایید.
