پروتز دندان و انواع آن چیست ؟

پروتز دندان چیست ؟ انسان به مرور زمان ممکن است تعدادی یا همه دندانهای خود را از دست بدهد . پوسیدگی دندان یا بیماری لثه از عمده ترین دلایل از دست دادن دندان است . از دست دادن دندان به هر دلیلی که باشد باید بوسیله پروتز دندان جایگزین گردد . پروتز دندان بایستی بتواند کارآیی و ظاهر دندان های طبیعی را به دهان فرد باز گرداند .

پروتز دندان انواع مختلفی دارد و به حالات گوناگونی تقسیم بندی می شود . یکی از مهمترین تقسیم بندی های پروتزهای دندانی به دو گونه ثابت و متحرک است .

امروزه تمایل کمتری به پروتزهای دندانی متحرک وجود دارد و سعی می گردد تا به روشهایی که عمده ترین آنها کاربرد ایمپلنت دندان است آن را تبدیل به پروتز ثابت نمایند .

در اینجا سعی می گردد تا به اختصار انواع مهم پروتزهای دندانی را شرح دهیم :

پروتز دندان کامل یا دندان مصنوعی

از قدیمی ترین روش های جایگزینی دندانهای کشیده شده است .  دندان مصنوعی کامل در مورد کسانی کاربرد دارد که تمام دندانهای خود را از دست داده باشند . پروتز دندان کامل با قالبگیری از لثه ها و در طی چند مرحله ساخته می شود .

جنس پروتز دندان کامل از اکریل دندانپزشکی است . این ماده سبک بوده و در دهان احساس سنگینی ایجاد نمی کند . البته به مرور زمان در اثر جویدن غذا ساییده می شود . این سایش لازم است تا از میزان تحلیل استخوان کاهش دهد .

امروزه بیماران کمتر راضی به استفاده از دندان مصنوعی متحرک می شوند . با حضور ایمپلنت در سالهای اخیر پروتز دندان یا دندان مصنوعی ثابت تقاضای بیشتری پیدا کرده است . گاهی اوقات نیز می توان دندان مصنوعی قبلی را که فرد با آن راحت است و زیاد ساییده نشده است را با کاربرد دو تا چار ایمپلنت نیمه متحرک کرد .

پروتز دندان کامل ثابت امروزه بسیار طالب پیدا کرده است . روش All in four با کاربرد چهار ایمپلنت برای نگاه داشتن پروتز کامل بصورت ثابت چندین سال است که انجام می گیرد . این روش بیشتر برای کسانی است که استخوان کافی نداشته یا تمایلی به پیوند استخوان ندارند . در کشور هایی مثل ایران که ایمپلنت دندان قیمت بالایی ندارد ( در مقایسه با اروپا و آمریکا ) بهتر است از تعداد ایمپلنت های بیشتر جهت ثابت کردن پروتز دندان کامل استفاده نمود .

پروتز دندان پارسیل

پروتز دندان پارسیل یا دندان مصنوعی تکه ای برای حالتی کاربرد دارد که تعدادی از دندانها از دست رفته باشند . این پروتز دندان گیر خود را از دندانهای باقیمانده به کمک گیره هایی که در آنها وجود دارد بدست می آورد .

از محاسن پروتز پارسیل تراش نخوردن دندانهای باقیمانده است . حسن دیگر آن متحرک بودنش است که فرد فادر است جهت مسواک زدن دندانهایش آن را از دهان خارج نماید . ولیکن معایب این نوع پروتز نیز کم نمی باشند .معمولا دندانهایی که گیره ها بر روی آنها سوار می شوند سریعتر پوسیده می شوند . همچنین این دندانها به سرعت لق شده و دندان لق کشیده می شود . در نتیجه به سرعت به سمت تبدیل شدن به دندان مصنوعی کامل پیش می رود .

نوع دیگری از دندان مصنوعی تکه ای به عنوان دندان موقت تا زمان جوش خوردن ایمپلنت به استخوان کاربرد دارد . از این نوع دندان مصنوعی موقت متحرک فقط زمانی می توان استفاده نمود که پیوند استخوان صورت نگرفته باشد یا احتمال تحلیل استخوان بعد از کشیدن دندان در ایمپلنت فوری داده نشود .

روکش دندان یا پروتز دندان ثابت

این نوع پروتز دندان کاربرد بسیاری دارد:

• روکش دندان عصب کشی شده
• روکش زیرکونیا جهت زیبایی دندان
• بریج دندان
• روکش ایمپلنت

روکش دندان عصب کشی شده

بعد از درمان عصب کشی دندان و پر کردن دندان با کامپوزیت دندان یا آمالگام نیاز است که جهت تقویت تاج آن روکش دندان بر رویش قرار داده شود . دندان عصب کشی شده به مرور زمان رطوبت خود را از دست می دهد . در نتیجه ترد و شکننده می گردد و با اندک فشار جویدن بیش از تحمل از هم می پاشد . پروتز دندان روکش دندانی کمر دندان را دور تا دور بغل کرده و مانع از هم پاشیدن آن می گردد .

روکش زیرکونیا جهت زیبایی دندان

این نوع روکش دندان در ابتدا بصورت سرامیک بر روی فریم زیرکونیایی ارائه شد . امروزه روکش تمام زیرکونیا با حضور زیرکونیا های شفاف بسیار عالی عمل کرده است . پس از تراش روکش دندان از روی دندان تراش خورده با کمک اسکنر دیجیتال دندان اسکن سه بعدی با دقت فوق العاده تهیه می گردد . سپس این اطلاعات به کامپیوتر دستگاه کد کم داده شده و پس از طراحی روکش زیرکونیا این دستگاه روکش دندان را می سازد .

دقت پروتز دندان روکش های دندان تمام زیرکونیایی که بدین طریقه تولید می شوند بسیار زیاد است . زیبایی این نوع روکش های دندانی نیز چشمگیر است .

پروتز دندان بریج دندانی

هرگاه دندانهای دو طرف ناحیه بی دندانی حضور داشته باشند و فرد تمایلی به استفاده از درمان ایمپلنت نداشته باشد . پروتز دندان بصورت بریج دندان کاربرد پیدا می کند . در این روش دندانهای پایه تراش خورده و یک پروتز دندان یک تکه بصورت ثابت که شامل دندانهای پایه و دندانهای از دست رفته است بر روی آن چسبانده می شود.

عمر این نوع بریج دندانی در صورتیکه از جنس خوب بوده و با دقت ایجاد شود بالا است . تنها مشکلی که خیلی ها ممکن است با بریج دندان داشته باشند تجمع مواد غذایی در زیر بریج و سخت بودن تمیز کردن زیر آن است . در دندانهای قدامی که ممکن است به علت تحلیل استخوان و مسائل زیبایی ایمپلنت دندان کاربرد نداشته باشد بریج دندان جلو به نحو عالی تامین زیبایی می نماید .

پروتز دندان روی ایمپلنت

ایمپلنت دندان به بخش تیتانیومی گفته می شود که به عنوان ریشه درون استخوان فک کاشته می شود . حال بر روی این پایه بسته به نیاز بیمار و تشخیص متخصص ایمپلنت انواع پروتز دندان در دندانپزشکی را می توان به کار برد .

انواع ایمپلنت دندان وجود دارد اما بهترین ایمپلنت دندان آن است که تنوع متعلقات پروتزی را داشته باشد . تنوع متعلقات پروتزی دست دندانپزشک را برای ساخت انواع روکش و دندان مصنوعی بر روی ایمپلنت باز می گذارد .عمده ترین پروتز هایی که می توان بر روی ایمپلنت ساخت عبارتند از:

• روکش ایمپلنت تکی
• بریج بر روی ایمپلنت
• دندان مصنوعی ثابت بر چند ایمپلنت
• دندان مصنوعی نیمه متحرک با کاربرد اتچمنت

نقش تکنسین لابراتوار چیست؟

تکنسین های لابراتوار دندانپزشکی متخصصان بسیار ماهری هستند که در پشت صحنه در لابراتوار های دندانپزشکی کار می کنند. آنها بخشی جدایی ناپذیر از تیم مراقبت های بهداشتی دندان هستند که از نزدیک با دندانپزشکان، متخصصان، ارتودنتیست ها و جراحان دهان همکاری می کنند تا طیف وسیعی از پروتزها و لوازم دندانی را به بیماران ارائه دهند. اینها شامل روکش ها، بریج ها، دندان های مصنوعی، دستگاه های ارتودنسی و غیره است. مسئولیت اصلی یک تکنسین لابراتوار دندانپزشکی این است که این دستگاه های دندانپزشکی سفارشی را با دقت و ظرافت ایجاد کند تا نیازهای منحصر به فرد هر بیمار را برآورده کند.

سیستم های CAD/CAM

سیستم های طراحی به کمک کامپیوتر/ ساخت به کمک کامپیوتر (CAD/CAM) شیوه طراحی و ساخت پروتزهای دندانی را متحول کرده است. این سیستم‌ها تکنسین‌ها را قادر می‌سازند تا مدل‌های دیجیتالی بسیار دقیقی از پروتزها ایجاد کنند و سپس از ماشین‌های فرز کنترل‌شده توسط کامپیوتر یا چاپگرهای سه بعدی برای تولید آن‌ها استفاده کنند. فناوری CAD/CAM کارایی و دقت تولید پروتز را بهبود بخشیده و زمان‌های چرخش را کاهش داده است.

بیشتر بخوانید

دندان مصنوعی چیستدندان مصنوعی ثابت بر پایه ایمپلنتدندان مصنوعی تکی (تکه ای) کاربرد – محاسن و معایباوردنچر بر ایمپلنت دنداندندان مصنوعی متحرک و انواع آندندان شکسته : انواع و علل و روش های درمان و نگهداشتن دندان