تغییر رنگ دندان به حالتی گفته میشود که رنگ دندان شما از حالت طبیعی تغییر کند. در اثر این مشکل دندانها آنطور که باید روشن یا سفید به نظر نمی رسند و ممکن است تیره شوند، از سفید به رنگ‌های مختلف تبدیل شوند یا در جاهایی لکه‌های سفید یا تیره ایجاد شوند.
دلایل تغییر رنگ دندان ممکن است به شرح زیر باشد:
بیرونی، به این معنی که در اثر تماس با سطح دندان شما ایجاد می شود.
ذاتی، به این معنی که توسط چیزی در داخل دندان یا بدن شما ایجاد می شود بطور مثال سن و سایر مشکلاتی که بعداً در زندگی اتفاق می افتد.
علت تغییر رنگ دندان
دلایل مختلفی برای تغییر رنگ دندان وجود دارد، از جمله:
- غذاها/نوشیدنی ها: قهوه، چای، نوشابه، شراب و برخی میوه ها و سبزیجات (مثلاً شاتوت و آلبالو) می توانند دندان های شما را لکه دار کنند.
- استفاده از تنباکو: سیگار کشیدن یا قلیان و جویدن تنباکو می تواند دندان ها را لکه دار کند.
- بهداشت ضعیف دندان: مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشوی کافی برای از بین بردن پلاک و مواد مولد لکه انجام نشود.
- بیماریها: چندین بیماری که مینای دندان (سطح سخت دندان) و عاج (ماده زیرین مینا) را تحت تأثیر قرار می دهند، می توانند منجر به تغییر رنگ دندان شوند. درمان برای شرایط خاص نیز می تواند بر رنگ دندان تأثیر بگذارد. برای مثال پرتودرمانی سر و گردن و شیمی درمانی می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود. علاوه بر این، برخی عفونت‌ها در مادران باردار می‌توانند با تأثیر بر رشد مینای دندان، منجر به تغییر رنگ دندان در نوزادانشان گردد.
- داروها: آنتی بیوتیک های تتراسایکلین و داکسی‌سایکلین زمانی که به کودکانی که دندان‌هایشان در حال رشد هستند (قبل از ۸ سالگی) داده میشود، باعث تغییر رنگ دندانها می‌شوند. دهانشویه ها و شوینده های حاوی کلرهگزیدین و ستیل پیریدینیم کلراید نیز می توانند دندان ها را لکه دار کنند. آنتی هیستامین ها (مانند بنادریل)، داروهای ضد روان پریشی و داروهای فشار خون بالا نیز باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند.
- مواد دندانپزشکی: برخی از مواد مورد استفاده در دندانپزشکی، مانند ترمیم های آمالگام، به ویژه مواد حاوی سولفید نقره، می توانند رنگ خاکستری مایل به سیاه را روی دندان ها ایجاد کنند.
- سالخوردگی: با افزایش سن، لایه خارجی مینای دندان از بین می‌رود و رنگ طبیعی عاج را آشکار می‌کند.
- ژنتیک: برخی از افراد به طور طبیعی مینای دندان روشن تر یا ضخیم تر از دیگران دارند.
- عوامل محیطی: فلوراید بیش از حد از منابع محیطی (سطوح طبیعی بالای فلوراید در آب) یا استفاده بیش از حد (کاربردهای فلوراید، شستشو، خمیر دندان و مکمل های فلوراید خوراکی) می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود.
- ضربه: به عنوان مثال، آسیب ناشی از زمین خوردن می تواند تشکیل مینای دندان را در کودکان خردسالی که دندان هایشان هنوز در حال رشد است مختل کند. تروما همچنین می تواند باعث تغییر رنگ دندان های بالغ شود.
انواع تغییر رنگ دندان بر اساس رنگ
چگونگی تغییر رنگ دندانهای شما ممکن است به نشان دادن علت کمک کند:
- رنگ زرد: با افزایش سن، سطح سفید مینای دندان ممکن است فرسوده شود. هسته زرد دندان شما بیشتر نمایان می شود.
- رنگ قهوه ای: تنباکو، نوشیدنی‌های تیره مانند چای یا قهوه، و عادت‌های نامناسب مسواک زدن که منجر به پوسیدگی دندان ها میشود، ممکن است باعث قهوه‌ای شدن دندانها شوند.
- سفید: همانطور که دندان های جوان رشد می کنند، فلوراید بیش از حد می تواند باعث ایجاد لکه های سفید شود. این بیماری فلوئوروزیس نامیده می شود و زمانی اتفاق می افتد که دندان ها با فلوراید بیش از حد ناشی از نوشیدن آب فلورایددار یا استفاده بیش از حد از شستشوی فلوراید یا خمیردندان تماس پیدا کنند.
- سیاه: پوسیدگی دندان یا نکروز پالپ دندان ممکن است دندان های شما را خاکستری یا سیاه کند. جویدن آجیل فوفل نیز می تواند دندان ها را سیاه کند. قرار گرفتن در معرض مواد معدنی مانند آهن، منگنز یا نقره در محیط‌های صنعتی یا هر مکملی ممکن است خط سیاهی روی دندانهای شما ایجاد کند.
رنگ بنفش: شراب قرمز می تواند مینای دندان شما را به رنگ نوشیدنی شما لکه دار کند.
فرق پوسیدگی و تغییر رنگ دندان
هر تغییر رنگ دندان لزوما پوسیدگی نیست . اما پوسیدگی دندان اغلب رنگ دندان را تیره می کند . یکی از راههای تشخیص پوسیدگی دندان تیره شدن آن دندان است . معمولا برای اطمینان از پوسیده بودن یک دندان لازم است که به دندانپزشک مراجعه نمایید تا ایشان بر اساس دانش و تجربه خود و کمک از رادیوگرافی دندان یا اشعه مادون قرمز و فلورسنس تشخیص قطعی را بدهند .
در اکثر موارد تغییر رنگ حاصل از پوسیدگی با پر کردن دندان برطرف می گردد . در مواردی که پوسیدگی عصب دندان را درگیر کرده باشد بعد از عصب کشی دندان با پوشش روکش دندان رنگ زیبا به دندانهایتان باز می گردد .
تغییر رنگ دندان پر شده
این حالت به سه دلیل رخ می دهد :
- دندان پر شده دچار نشتی و پوسیدگی جانبی از درز ماده پر کننده و دندان شده است . چاره کار خالی کردن مواد پر کننده قدیمی و رفع پوسیدگی ها و پر کردن با مواد تازه است .
- دندان با آمالگام پر شده دچار تغییر رنگ در اثر نفوذ جیوه به درون دندان گشته است . چاره کار تعویض آمالگام با کامپوزیت است .
- کامپوزیت دندان پر شده قدیمی به مرور زمان دچار تغییر رنگ شده است که نشانه تغییر کیفیت کامپوزیت و نیاز به تعویض آن با کامپوزیت جدید می باشد .
پیشگیری از تغییر رنگ دندان
اگر دندانهای شما لکه‌هایی دارند که مانع ایجاد یک لبخند عالی می‌شوند، با آن مقابله کنید. شما راه های زیادی برای سفید کردن آنها و جلوگیری از از بین رفتن درخشش دارید.
چیزهایی که می‌خورید یا می‌نوشید و می‌توانند اثری روی دست‌ها یا لباس‌هایتان بگذارند نیز می‌توانند باعث لکه بر روی دندانهای شما شوند. به همین دلیل بهتر است بعد از اینکه از آنها لذت بردید مسواک بزنید یا دهان خود را بشویید. لکه سازهایی که باید مراقب آنها باشید عبارتند از:
- قهوه یا چای
- جوش شیرین
- شراب قرمز و سفید
- آب انگور یا زغال اخته
- بلوبری
- چغندر
- سس سویا
- سس گوجه فرنگی
چند تغییر دیگر در شیوه زندگی ممکن است به جلوگیری از تغییر رنگ دندان کمک کند:
- اگر قهوه می‌نوشید یا سیگار می‌کشید، به فکر کاهش یا ترک سیگار باشید.
- با نی بنوشید. این می تواند به دور نگه داشتن لکه ها هنگام نوشیدن نوشابه، آب میوه، قهوه سرد یا چای کمک کند. این مایع به سطوح جلویی قابل رویت دندان شما نزدیک نمی شود. با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده روزانه از دهانشویه آنتی باکتریال،
- بهداشت دهان و دندان خود را بهبود بخشید. هر سه روش فوق می توانند به شما در مبارزه با پلاک، ماده سفید و جرم دندان که روی دندان های شما شکل می گیرد، کمک کنند. پلاک و جرم دندان آنها را چسبناک می کند و به لکه ها چیزی برای چسبیدن می دهد.
- هر 6 ماه یکبار دندان های خود را توسط یک دندانپزشک جرم گیری کنید. این دهان شما را سالم نگه می دارد و لبخند درخشان تری به شما می بخشد.
- اگر رنگ دندان های شما بدون دلیل مشخصی تغییر کرد و علائم دیگری نیز وجود نداشت، برای ملاقات با دندانپزشک خود وقت بگیرید.
درمان تغییر رنگ دندان
گزینه های درمانی برای سفید کردن دندان ها بسته به علت تغییر رنگ می تواند متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از تکنیک های مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
- پرهیز از غذاها و نوشیدنی هایی که باعث ایجاد لکه می شوند
- استفاده از مواد سفید کننده بدون نسخه. آنها ممکن است دندان های شما را حساس کنند، اما این عارضه جانبی معمولاً پس از پایان دوره بلیچینگ دندان از بین می رود. اگر لثه های شما تحریک می شود، با دندانپزشک خود صحبت کنید.
- مواد سفید کننده خانگی که از دندانپزشک شما خریداری می شود
- روش های سفید کردن در مطب اگر دندان های خود را در مطب دندانپزشکی سفید کنید، ممکن است یک یا چند ویزیت طول بکشد. آنها یک ژل محافظ یا محافظ لاستیکی روی لثه های شما قرار می دهند و سپس یک ماده سفید کننده را روی دندان های شما گذاشته و با اشعه مخصوص یا لیزر دندان آن را فعال می کنند. آنها همچنین می توانند یک قالب سفارشی بسازند که می توانید در خانه با ژل سفید کننده استفاده کنید.
- کامپوزیت دندان : دندانپزشک مواد کامپوزیت را بر روی نواحی لکه‌دار دندانهای شما می چسباند تا رنگ یا شکل آنها را تغییر دهد.
- لمینت دندان : دندانپزشک یا متخصص پروتز یک پوسته نازک از مواد را روی تمام جلوی دندان شما قرار می دهد تا رنگ یا شکل آن را تغییر دهد.
