ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟ نامنظمی دندان ها از مسائل رایجی است که بسیاری از افراد در جوانی با آن درگیر هستند . مطمئنا اولین راه درمان این مشکل ارتودنسی دندانها می باشد . اما بهتر است بدانید که با اقداماتی که ارتودنسی پیشگیرانه نامیده می شوند می توان از بروز نامنظمی دندانها جلوگیری نمود . ارتودنسی پیشگیرانه اغلب باید در سنین پایین یعنی زمانی که دندان های شیری در حال جایگزین شدن با دندان های دائمی هستند صورت گیرد .
محاسن ارتودنسی پیشگیرانه
چرا باید در صورتیکه می توان مشکلی را که ممکن است بعدا بوجود آید را با روشی ساده زودتر پیشگیری نکرد . ارتودنسی دندانها درمانی طولانی و پر هزینه است . با روش ارتودنسی پیشگیرانه می توان جلوی این هزینه ها و مشکلات را گرفت.
- ارتودنسی پیشگیرانه بسیار ارزانتر از ارتودنسی ثابت بوسیله سیم های ارتودنسی است.
- نتیجه بسیار با دوام تر و اصولی تر از ارتودنسی با سیم است.
- در اثر به هم ریختگی دندانها و درمان طولانی ارتودنسی بعضی از دندانها دچار پوسیدگی دندان شده و نیاز به پرکردن دندان پیدا می کنند . با ارتودنسی پیشگیرانه جلوی پوسیده شدن این دندانها گرفته می شود .
- تحمل ارتودنسی پیشگیرانه برای کودک راحت تر است . پس در مراجعه به دندانپزشکی اطفال از پزشک خود در صورت نیاز آن را درخواست کنید.
- ارتودنسی پیشگیرانه کار پیچیده ای نیست و در هر کلینیک دندانپزشکی امکانپذیر است .
روش های ارتودنسی پیشگیرانه
راههای مختلفی برای جلوگیری از بهم ریختگی دندانها در آینده وجود دارند . مهم این است که دندانپزشک این مشکلات را زود هنگام پیش از وقوع تشخیص دهد . علاوه بر این در مراجعه به دندانپزشکی کودکان این موضوع را نیز از دندانپزشک خود بخواهید تا زمان را برای ارتودنسی پیشگیرانه از دست ندهید .
سریال اکسترکشن
یکی از اصلی ترین و مهم ترین روش های ارتودنسی پیشگیرانه Seria Extraction یا کشیدن دندان بصورت تدریجی و طبق برنامه است . پس از آنکه دندانپزشک تشخیص داد که کودک دچار کمبود فضا جهت رویش دندانهای دائمی خواهد بود لازم است که والدین را در جریان این مسئله قرار دهد . سپس پس از بررسی رادیوگرفی OPG کودک و مطمئن شدن از وجود جوانه دندانهای دائمی در استخوان برنامه کشیدن سریالی دندانها را می چیند .
این توالی کشیدن دندانهای کودک در هر موردی ممکن است متفاوت باشد . ولی در نود در صد موارد ترتیب آن کشیدن دندان نیش شیری یا C و بعد از آن کشیدن دندان آسیای اول شیری یا D بوده و پس از اینکه دندانهای دائمی آسیای کوچک اول رویش یافت و هنوز دندان نیش دائمی نروییده است دندان آسیای کوچک اول یا دندان شماره 4 کشیده می شود .
در نتیجه با این روش ارتودنسی پیشگیرانه دندان نیش درست در جای دندان شماره 4 روییده و کمبود فضایی وجود نخواهد داشت . دندان ها معمولا بدین روش دیگر نیازی به ارتودنسی در آینده ندارند یا اگر هم لازم باشد بسیار کوچک بوده و با ارتودنسی نامرئی قابل اجرا است .
اجرای این روش نیاز به دانش و تجربه کافی دندانپزشک دارد و در صورتیکه در زوان های مناسب صورت نگیرد نتیجه درست بدست نمی آید .
مکیدن انگشت شست و ارتودنسی پیشگیرانه
یکی از معضلاتی که والدین با بعضی از اطفال خود دارند مکیدن انگشت شست است . علت این مشکل مسائل روحی کودک است . مطمئنا باید این کمبود های روحی را ابتدا برطرف نمود . ولی گاهی حتی با عدم وجود مشکل روحی و حل شدن مسائل باز هم ممکن است که کودک به این کار خود طبق عادت ادامه دهد .
مکیدن انگشت شست باعث فشار آوردن بر دندان های جلوییی که تازه روییده اند شده و چون هنوز استخوان تازه تشکیل شده نرم است باعث هل دادن دندانهای قدامی به جلو و بیرون می شود .این قضیه باعث باز شدن دندان های جلوی از هم و ایجاد فضای باز در ناحیه جلوی دهان می گردد . به این مشکل Openbite گفته می شود .
بوسیله ارتودنسی پیشگیرانه می توان جلوی بوجود آمدن اپن بایت را گرفت . با ساخت یک پلاک ساده متحرک که کودک باید دائما آن را در دهانش بگذارد براحتی جلوی ایجاد اپن بایت گرفته می شود .
درمان اپن بایت در بزرگسالی کار مشکلی است . بعضا ممکن است نیاز به جراحی فک باشد . حتی نیاز به روکش سرامیکی یا لمینت دندان خواهد بود . این روش ها هم زمان بر و هم پر هزینه هستند . نتیجه آنها هم مثل دندان طبیعی نمی باشد .
ارتودنسی پیشگیرانه برای جلوگیری از مکیدن انگشت شست ساده و کم هزینه و بسیار موثر است .
فضا نگهدارنده
در دندانپزشکی کودکان موارد بسیاری پیش می آید که دندان های آسیای شیری در اثر پوسیدگی دندان شدید و دندان درد یا عفونت لثه و آبسه دندان نیاز به کشیدن دارند . حتی عصب کشی دندان شیری نیز برای آنها چاره ساز نیست و به علت احتمال آسیب رسیدن به جوانه دندان دائمی بهتر است که این دندانهای شیری خراب کشیده شوند .
در اثر کشیدن زودتر از موعد افتادن دندان شیری مشکلاتی از لحاظ ارتودنسی برای کودک پیش خواهد آمد . دندان های شیری فضای لازم برای روییدن دندان دائمی جایگزینشان را حفظ می کنند . وقتیکه زودتر از موعد مجبور به کشیدن دندان شیری باشیم و دندان دائمی جایگزین هنوز آماده روییدن در دهان نباشد در این مدت دندان های مجاور به سمت این فضای خالی مهاجرت می کنند . بنابراین مانع از رویش دندان دائمی که در استخوان قرار دارد شده و دندان در استخوان نهفته باقی می ماند . یا ممکن است دندان کج روییده شود .
راه حل
برای جلوگیری از بروز این مشکل در آینده هنگام کشیدن دندان شیری بایستی از فضانگهدارنده در محل خالی دندان کشیده شده استفاده نمود . این فضا نگهدارنده به دو شکل می باشد که هر دو صحیح هستند :
- فضا نگهدارنده متحرک که حسن آن پوسیده نشدن دندان های مجاور است چون می توان آنرا از دهان خارج نمود و مانع مسواک زدن صحیح نمی شود . ولیکن همکاری کودک را نیز می طلبد . ممکن است گم شده یا بشکند یا استفاده نکند.
- فضا نگهدارنده ثابت که بصورت Band & Loop می باشد . قسمت بند بر روی دندان مجاور سالم چسبنده شده و بخش لوپ حکم جایگزین دندان شیری کشیده شده را دارد . حسن این روش عدم نیاز به همکاری کودک است .
فضانگهدارنده را باید تا زمانیکه دندان دائمی زیر آن در حال بیرون آمدن از لثه است در دهان نگاه داشت . با این درمان ارتودنسی پیشگیرانه کم هزینه جلوی هزینه زیاد ارتودنسی در آینده گرفته می شود .
مطالعه در مورد ایمپلنت دندان
