روکش دندان چیست؟ دندانها در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان و تغذيه نا صحیح، در معرض پوسيدگي قرار مي‌گيرند. اگر براي درمان اين پوسيدگي‌‌ها سریعا اقدام کنیم پرکردن دندان به کمک می آید و نياز به دخالت و دستكاري زیادی از سوي دندانپزشك نخواهند داشت و به راحتي پر مي‌شوند.
اما گاهي پوسيدگي‌‌ها چندان پيشرفت مي‌كنند كه بافت زيادي از دندان از بين مي‌رود و ساختمان دندان تا حد بسیاری تخريب مي‌شود. براي درمان اين دندانها و بازسازي دوباره آنها، روكش دندان به كمك آمده‌اند. به كمك اين روكش‌ها دندان دوباره بازسازی مي‌شود و مي‌توان اميد داشت كه تا چند سال دندان به كمك روكش در دهان باقي ماند.
یکی از انواع روکش های دندان ثابت روکش ایمپلنت دندان می باشد که نوعی کاشت دندان محسوب می شود.
مراحل روکش کردن دندان
براي قرار دادن روکش زیبایی دندان بر روي دندان، مراحل مختلفي بايد اجرا شود. اول از همه دندانپزشك دندان مورد نظر را از نظر موقعيت، وجود فضاي كافي در فك مقابل، وضعيت لثه و…. بررسي مي‌كند و اگر تمام شرايط براي قرارگرفتن يك روكش بر روي دندان مناسب باشد، مرحله به مرحله كارهاي مربوط به روكش را پيش برده می شود:
- تمام پوسيدگي‌هاي دندان برداشته مي‌شود و سپس دندان با استفاده از يك ماده ترميم كننده مناسب مثل آمالگام يا كامپوزيت به صورت كامل ترميم مي‌شود. در ابتداي كار، در صورت نياز بي‌حسي تزریق مي‌شود.
- روش خاصي از تراش روکش دندان براي دنداني كه قرار است زير روكش برود لازم است. براي قرار گرفتن دنداني كه زير روكش مي‌رود لازم است دندان در اطراف و سطح جونده به فرمي تراش بخورد و حجمی از دندان حذف شود كه فضاي كافي براي قرارگيري روکش روي دندان ايجاد شود. بعد از آنكه تراش دندان كامل شد، از ناحيه دندان تراش خورده و همچنين فك مقابل آن قالب‌گيري یا اسکن سه بعدی انجام مي‌شود و قالب تهيه شده یا فایل اسکن گرفته شده براي ساخت روكش به لابراتوار دندانپزشكي (محلي كه دندان‌هاي ساختني در آنجا تهيه مي‌شوند) ارسال مي‌شود تا روكش موردنظر ساخته شود. روي دندان تراش خورده در صورتی که در ناحیه قابل رویت باشد، روكش موقتي قرار مي‌گيرد و بيمار مرخص مي‌شود.
- در جلسه ملاقات بعدي، پايه فلزي یا زیرکونیایی روكش ساخته شده روي دندان موردنظر امتحان مي‌شود. در اين جلسه بايد مسائلي همچون تطابق كامل روكش با دندان و وضعيت آن نسبت به لثه بررسي شود و رنگ روكش انتخاب شود و بيمار براي جلسه بعدي فراخوانده شود.
- در اين جلسه روكش ساخته شده‌اي كه روي آن لايه سرامیکی هم قرار گرفته بر روي دندان امتحان مي‌شود و رنگ آن بررسی مي‌شود. در مورد رنگ روكش ساخته شده از خود فرد هم نظرخواهي مي‌شود و اگر مورد رضايت بود، روكش به صورت موقت بر روي دندان چسبانده مي‌شود.
- بعد از چند هفته اگر مشكلي براي روكش دندان وجود نداشت، به صورت دائمي به دندان چسبانده مي‌شود.
- گاهي اوقات لازم است روكش بر روي دنداني قرار بگيرد كه تاج آن به دليل پوسیدگی كاملا از بين رفته است. اين دندانها معمولا معالجه ريشه یا عصب کشی مي‌شود و سپس قسمتي از پركردگي داخل كانال خالي شده و فایبر پست داخل آن قرار مي‌گيرد، كه اين ميله باعث گير روكش به دندان خواهد شد. در قسمت بالاي فایبر پست هم قسمتي شبيه تاج با کامپوزیت ساخته مي‌شود، كه به کور core معروف است. اين دو قسمت به دندان سمنت مي‌شود و سپس مراحل بعدي ساخت روكش مانند دندان معمولی ادامه پيدا مي‌كند.
انوع جنس روکش ها
روکش ها از نظر جنس به انواع مختلفی تقسیم می شوند:
- روکش های سرامیکی که دارای بیس فلزی هستند وانها را (PFM (Porcelain Fused to Metalمی گویند. بیس فلزی میتواند از فلزات گرانبها باشد.
- روکش های سرامیکی که دارای بیس زیر کونیوم هستند.
- روکش های تمام سرامیکی لابراتواری
- روکش های تمام زیرکونیا
در چه مواردی نیاز به روکش کردن دندان داریم؟
- در دندان هایی که دیواره های جانبی آن ها تخریب شده باشد روکش دندان نیاز است.
- دندان هایی که بیش تر حجم دندان را پرکردگی تشکیل می دهد روکش دندان لازم است.
- دندان هایی که قرار است به عنوان پایه بریج دندان مورد استفاده قرار گیرند.
- دندانهای تیره، بدرنگ و با شکل های غیر طبیعی نیز نیاز به ترمیم بوسیله روکش دندان دارند. مخصوصا دندانهای قدامی که اینکار موجب اصلاح طرح لبخند و در مواردی اصلاح لبخند لثه ای و رفع زردی دندان در فرد میگردند .
- افرادی که عادت به دندان قروچه یا Bruxism دارند بعد از عصب کشی باید دندان را روکش کنند.
- افراد با عضلات جونده بسیار قوی مثل ورزشکاران یا کسانی که عادت به غذاهای سخت دارند روکش دندان مانع از سایش دندانها و کاهش ارتفاع عمودی صورت می شود.
- برای جلوگیری ازشکستگی در پوسیدگی های وسیع دندان های عقبی که نقش اصلی در جویدن دارند روکش دندان نیاز است.
مراقبت از روکش دندان
مراقبت از بریج دندان جلو و عقب هیچ تفاوتی با دندان طبیعی ندارد چرا که روکش به هیچ وجه مانع عود پوسیدگی دندان نخواهد شد. رعایت بهداشت دهان ودندان مسواک منظم وصحیح مراقبت‌های ویژه از روکش مانند دقت در عدم برخورد با مواد سخت (مثل پسته در بسته یا سنگ موجود در غذا) باید رعایت شود تا موجب ترک خوردن سرامیک روکش نشود. جهت استحکام بیشتر از نسل جدید روکش های تمام زیرکونیا یا روکش زیرکونیا مونولیتیک می توان استفاده کر. این روکش ها علاوه بر استحکام زیبایی بسیاری هم دارند.
خطر پوسیدگی مجدد دندان روکش شده
بعضی از دندانپزشکان تاکید دارند که این تصور که همیشه برای استحکام بیشتر دندان باید سراغ روکشها برویم، اشتباه است. بزرگ‌ترین عیب روکش، تراش خوردن دندانی است که مورد معالجه قرار می گیرد و با توجه به این‌که عمر متوسط روکش‌های معمولی بین هشت تا ده سال است، در درازمدت طول عمر دندان کاهش خواهد یافت. البته با آمدن نسل جدید روکش زیرکونیا این مسئله رفع گردیده است.
از طرفی نباید فراموش کرد که لبه روکشها یا در نزدیکی یا در زیر لثه قرار می‌گیرد و ممکن است باعث عفونت لثه شود، زیرا لثه با نسج سالم دندانی بسیار سازگار‌تر است و این نسج سالم دندانی هنگام پر کردن دندان حفظ می‌شود، ولی در درمان با روکش تراش می‌خورد.
به هر حال هر دندانی که یکپارچگی تاجش را از دست می‌دهد و نیاز به پرکردن پیدا می‌کند نیز نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به دندانهای پرنشده دارد.اهمیت این مراقبت برای دندان روکش شده بیشتر است، چون در بسیاری موارد، فاصله ایجاد شده بین لبه دندان و روکش میتواند باعث گیر‌کردن مواد غذایی و پوسیدگی مجدد در این فضای ایجاد شده و پوسیدگی ریشه دندان بگردد.
قیمت و هزینه روکش دندان
هزینه و قیمت روکش دندان به نوع روکشی که ساخته می شود و مواد مورد استفاده سازنده بستگی دارد. بهتر است قبل از هر روش درمانی در رابطه با دندان، نرخ و هزینه های احتمالی آن را از کلینیک Dencare جویا شوید. قیمت اصلاح لبخند لثه ای برای افراد ممکن است متفاوت باشد. انتخاب نوع روکش دندان لیتیوم، لومینیرز، زیرکونیوم و… همچنین مسائل مربوط به زیبایی دندان بر روی هزینه و قیمت روکش دندان تاثیر گذار است. همچنین کارهای اضافی مربوط به زیبایی دندان مانند افزایش طول تاج بر روی هزینه و قیمت روکش دندانی تاثیر گذار است.
انتخاب رنگ
چند روش وجود دارد که دندانپزشکان ممکن است از آنها برای مطابقت با رنگ دندان های طبیعی بیمار استفاده کنند. دندانپزشک ممکن است از یک راهنمای سایه استفاده کند که دارای طیف وسیعی از رنگ های بالقوه است. دندانپزشک تلاش خواهد کرد تا دندانی را پیدا کند که با دندان های طبیعی بیمار مطابقت داشته باشد. دندانپزشک نظر بیمار را می خواهد زیرا تطبیق رنگ می تواند ذهنی باشد. اگر بیمار از رژ لب روشن استفاده کند، ممکن است دندانپزشک از بیمار بخواهد که آن را خارج کند، بنابراین بر درک رنگ دندان تأثیر نمی گذارد.
